Społeczno-profilaktyczna akcja „Cukrzyca. Wygrajmy razem!” na Ukrainie

Cukrzyca typu 2 to najczęściej występująca choroba metaboliczna. Jest to typowa choroba niezakaźna, która może powodować m.in. groźne powikłania sercowe.

Społeczno-profilaktyczna akcja „Cukrzyca. Wygrajmy razem!” miała na celu sprawdzenie, u jakiej części populacji różnych regionów Ukrainy występują zaburzenia metabolizmu glukozy. Miała również uświadomić społeczeństwu znaczenie ich wczesnego wykrywania. Taka inicjatywa została zrealizowana na Ukrainie po raz pierwszy, dzięki zaangażowaniu Kapituły Międzynarodowej Nagrody Zaufania „Złoty OTIS”.

Badania stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c) przeprowadzono w ramach wspólnego polsko-ukraińskiego projektu w celu uświadomienia społeczeństwom Polski i Ukrainy znaczenia wczesnego wykrywania cukrzycy typu 2. Do udziału w akcji zaproszono mieszkańców ukraińskich miast. Badania, w których wzięło udział 1564 osób, przeprowadzono w następujących regionach: w Kijowie i obwodzie kijowskim, Autonomicznej Republice Krym, Sewastopolu, Dniepropietrowsku i jego obwodzie, we Lwowie i obwodzie lwowskim, Równem i obwodzie rówieńskim, Charkowie i obwodzie charkowskim. W ramach akcji badania przeprowadzano w laboratoriach Synevo. W akcji wzięli udział pacjenci w wieku od 18 do 90 lat. 20 proc. uczestników nie ukończyło 45 lat, 37 proc. mieściło się w przedziale wiekowym 46-59 lat, a 31 proc. – 60-74 lat. 12 proc. badanych miało więcej niż 75 lat. Wskaźnik HbA1c do 6% uznano za normę – stwierdzono, że grupa pacjentów z takim stężeniem nie cierpi na zaburzenia metabolizmu glukozy. U osób ze wskaźnikami HbA1c między 6,1% a 6,4% stwierdzono stan przedcukrzycowy. Natomiast pacjentów ze stężeniem HbA1c większym niż 6,5% uznano za potencjalnie chorych na cukrzycę typu 2.

Wśród mężczyzn w wieku do 45 lat wartość wskaźnika HbA1c w granicach 6,1-6,4% stwierdzono u 50 proc. badanych, u pozostałych 50 proc. – ponad 6,5% . W grupie wiekowej 46-59 lat relacja ta wynosiła odpowiednio 30 proc. i 70 proc., w przedziale 60-74 lat – 18 proc. i 82 proc., w grupie wiekowej 75-90 lat wskaźniki były takie same. Wśród kobiet w grupie wiekowej 45-59 lat wskaźniki wynosiły odpowiednio 40 proc. i 60 proc., w grupie wiekowej 60-74 lat – 36 proc. i 74 proc, a w grupie wiekowej 75-90 lat – 14 proc. i 86 proc.

Przedstawione wyniki badań wskazują, że u ​​mężczyzn zaburzenia metabolizmu glukozy rozwijają się wraz z wiekiem. Najwyższy poziom HbA1c występuje u nich w przedziale wiekowym 60-74 lat. U kobiet można zaobserwować podobną tendencję, przy czym najwyższy poziom HbA1c obserwuje się powyżej 75. r.ż.

Należy zwrócić uwagę, że uczestników nie selekcjonowano, badanie było całkowicie dobrowolne. W akcji wzięli udział pacjenci, którzy odpowiedzieli na zaproszenie wolontariuszy. 32 proc. badanych stanowiły osoby zdrowe – wskaźnik HbA1c wynosił u nich mniej niż 6%. U 12 proc. badanych określono stężenie HbA1c w granicach 6,1-6,4%. Pacjenci ci wymagali starannego monitorowania i profilaktyki – wdrożenia aktywności fizycznej i odpowiedniej diety. U 16 proc. badanych stężenie HbA1c było wyższe niż 6,5% i dochodziło do 8 proc. Grupa ta wymagała szczególnej kontroli ze względu na dość duże prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy typu 2. Pacjentów tych skierowano na dodatkowe badania.

Wnioski
1. Podczas badania populacji różnych regionów Ukrainy wskaźnik HbA1c powyżej 6,5% stwierdzono u 16 proc. wszystkich pacjentów.
2. Liczba pacjentów ze stężeniem HbA1c powyżej 6,5% zwiększa się wraz z wiekiem i jest najwyższa w grupie wiekowej 46-65 lata (w przypadku mężczyzn) i 65-74 lat (w przypadku kobiet).
3. Zainteresowane społeczeństwa Ukrainy badaniami przesiewowymi w kierunku cukrzycy typu 2 jest niewielkie. Nie wszyscy zaproszeni na badania wzięli udział w akcji.

docent Aleksander Maksymowicz Prystupiuk
mgr Lew Aleksandrowicz Prystupiuk