Przemysław Saleta walczy z udarem

Z okazji Światowego Dnia Udaru Mózgu w czwartek, 29 października w Pasażu Wiecha w Warszawie w ramach akcji „Rozpoznaj! Reaguj! UDARemnij” odbyła się historyczna walka Przemysława Salety. Mistrz świata w kick-boxingu oraz mistrz Polski i Europy w zawodowym boksie podjął niecodzienne wyzwanie i stoczył walkę z wyjątkowo groźnym zawodnikiem, jakim jest udar mózgu.

W Polsce do udaru mózgu dochodzi średnio co 8 minut. Co roku, choroba ta występuje u około 70 000 Polaków. Prawie każdy zna określenie udar mózgu i prawdopodobnie wielu z nas poznało choć jedną osobę, która przeżyła udar. Niestety nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że dla chorego z udarem mózgu liczy się każda minuta. Umiejętność rozpoznawania objawów udaru, niezwłoczne wezwanie pogotowia i przewiezienie chorego do szpitala z oddziałem udarowym mogą uratować życie i znacznie ograniczyć skutki, jakie może poczynić udar.

Ważna szybka pomoc
Zrozumienie, na czym polega udar mózgu, jakie są jego objawy i jak należy reagować
w przypadku tej choroby stanowi pierwszy krok do zminimalizowania konsekwencji udaru. Udar może zdarzyć się w każdym wieku i w każdej sytuacji życiowej. Zwrócenie uwagi na znaczenie szybkiej pomocy i hospitalizacji w przypadku wystąpienia objawów udaru mózgu, to cel akcji „Rozpoznaj! Reaguj! UDARemnij” organizowanej z inicjatywy Stowarzyszenia „Udarowcy – liczy się wsparcie”.

– Znam kilka osób, które przeżyły udar. Gdyby nie szybka reakcja otoczenia
i natychmiastowa pomoc medyczna, prawdopodobnie udar poczyniłby u nich ogromne zniszczenia. Tak jak podczas walki na ringu szybka reakcja odgrywa kluczową rolę i decyduje o zwycięstwie lub przegranej, tak i w przypadku udaru mózgu czas reakcji może uratować czyjeś życie. Jestem pod ogromnym wrażeniem działań Stowarzyszenia i popieram każdą inicjatywę, która przyczynia się do wzrostu świadomości na temat objawów udaru mózgu
i wagi natychmiastowej pomocy osobie, która go doznała. Cieszę się bardzo, że mogę uczestniczyć w tegorocznej akcji Stowarzyszenia – mówi Przemysław Saleta.

W przypadku udaru czas ma ogromne znaczenie: w ciągu 4,5 godziny od wystąpienia pierwszych objawów możliwe jest skuteczne leczenie. Rozpoznanie objawów udaru, niezwłoczne wezwanie pogotowia i przewiezienie pacjenta do szpitala z oddziałem udarowym mogą uratować życie i znacznie ograniczyć konsekwencje udaru.
Najczęściej występujące objawy udaru mózgu to:

• Asymetria twarzy – niedowład lub porażenie mięśni po jednej stronie twarzy (np. opadanie kącika ust, powieki)
• Niedowład lub porażenie połowicze kończyn górnych lub dolnych
• Zaburzenia mowy – mowa bełkotliwa, niezrozumiała
• Zaburzenia widzenia
• Utrata równowagi i zawroty głowy

Nie musi być tak, że wszystkie objawy wystąpią jednocześnie. Bardzo ważne jest, aby każdy potrafił rozpoznać sygnały ostrzegawcze i natychmiast wezwał pogotowie. Chodzi o to, aby jak najszybciej przywrócić przepływ krwi w obszarze objętym niedokrwieniem. Im szybciej osoba z udarem trafi do oddziału udarowego w szpitalu, tym większa jest szansa na ograniczenie negatywnych skutków udaru – mówi Sebastian Szyper, fizjoterapeuta, prezes Stowarzyszenia Udarowcy – Liczy się Wsparcie. Po udarze natomiast niezbędne jest niezwłoczne rozpoczęcie kompleksowej rehabilitacji. Osoby po udarze wymagają pomocy zarówno lekarza specjalisty jak i zespołu składającego się z fizjoterapeuty, psychologa oraz logopedy – dodaje Sebastian Szyper.

Przyczyną udaru jest uszkodzenie lub zablokowanie naczynia krwionośnego doprowadzającego tlen i substancje odżywcze do mózgu. W efekcie następuje odcięcie części mózgu od dopływu tlenu i jego obumieranie. Zdecydowana większość (około 80 proc.) udarów to udary niedokrwienne, których przyczyną jest zamknięcie naczynia krwionośnego. Sytuacja taka może wystąpić np. kiedy skrzepliny powstałe w sercu na skutek arytmii, takiej jak np. migotanie przedsionków, przedostaną się wraz z krwią do mózgu i zablokują jedną z tętnic. Znacznie rzadziej występują udary krwotoczne, potocznie nazywane wylewami. Dochodzi do nich na skutek uszkodzenia ściany naczynia krwionośnego i wydostania się krwi do mózgu.

U osób, u których doszło do niedokrwiennego udaru mózgu, możliwe jest leczenie trombolityczne, które pozwala na rozpuszczenie skrzepu, który blokuje przepływ krwi w naczyniach krwionośnych doprowadzających tlen i substancje odżywcze do mózgu. Im szybciej zostanie zastosowane leczenie trombolityczne tym większa szansa na to, że krew z tlenem zacznie znów dopływać do mózgu, ograniczając zakres uszkodzeń. W Polsce, od roku 2003, na podstawie wytycznych Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD 2003-2005, leczenie trombolityczne w udarze niedokrwiennym prowadzone jest w specjalnie przygotowanych do tego oddziałach udarowych.

Zarówno Sekcja Chorób Naczyniowych przy Polskim Towarzystwie Neurologicznym, jak i Amerykańskie Towarzystwo Walki z Udarem (American Stroke Association) oraz Europejska Organizacja do Walki z Udarem (European Stroke Organization) podkreślają, w swoich wytycznych dotyczących postępowania w udarze mózgu, że zastosowanie leczenia trombolitycznego w ciągu 4,5 godz. od wystąpienia pierwszych objawów udaru zwiększa szanse pacjenta na pełen lub niemal pełen powrót do zdrowia o około 30 proc..

– Leczenie trombolityczne standardowo może być zastosowane w ciągu 4,5 godz. od wystąpienia udaru mózgu. Należy jednak pamiętać, że jego skuteczność w sposób bardzo wyraźny zależy od czasu, jaki upłynął od wystąpienia objawów. Im mniejsza jest zwłoka do rozpoczęcia leczenia, tym większa jest szansa, że udar nie poczyni żadnych istotnych zniszczeń. Liczy się każda minuta – mówi dr n. med. Michał Karliński z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

– Natychmiastowe wezwanie pomocy medycznej oraz transport do szpitala z oddziałem udarowym są kluczowe dla uniknięcia trwałych skutków udaru. Najczęstszym z nich jest niesprawność ruchowa, która dość często utrudnia lub wręcz uniemożliwia samodzielne wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego, takich jak ubieranie się, korzystanie z toalety, czy przygotowywanie i spożywanie posiłków. Występować mogą również zaburzenia rozumienia i tworzenia mowy, połowicze zaburzenia czucia, ograniczenie pola widzenia lub zaburzenia równowagi. Pacjent może mieć trudności z wykonywaniem złożonych, wcześniej wyuczonych precyzyjnych czynności oraz upośledzone zapamiętywanie nowych informacji. Co więcej, świadomość nowopowstałych ograniczeń może prowadzić do depresji wymagającej osobnego leczenia farmakologicznego. Chciałbym  podkreślić raz jeszcze, że udar jest chorobą, którą można leczyć. Im wcześniej udzielona będzie właściwa pomoc, tym mniejsze zniszczenia pozostawi – dodaje dr Michał Karliński.
Świadomość na temat udarów mózgu oraz możliwości profilaktyki tej choroby, jest w społeczeństwie polskim wciąż niewystarczająca. Co roku aż 30 tys. osób z jego powodu umiera, choroba zajmuje trzecie miejsce wśród przyczyn zgonów i jest głównym powodem niepełnosprawności u ludzi po 40. roku życia. Na podstawie opublikowanego w grudniu 2012 roku raportu europejskiej organizacji Action for Stroke Prevention (Akcja Zapobiegania Udarom) przewiduje się, że na skutek starzenia się społeczeństw liczba zgonów z powodu udaru mózgu może wzrosnąć w Europie do 1,5 mln w 2025 roku.

Mimo że udar mózgu jest tak powszechną i bardzo poważną chorobą, wiedza o nim w polskim społeczeństwie jest ciągle niewielka. Tylko szerokie działania edukacyjne podejmowane przez stowarzyszenia chorych, indywidualnych pacjentów, organizacje pozarządowe oraz wolontariuszy, mogą przyczynić się do wzrostu świadomości dotyczącej przyczyn i objawów tej choroby oraz znaczenia szybkiej reakcji w przypadku jej wystąpienia.

Udar mózgu w liczbach

• W całej Europie z powodu udaru mózgu umiera rocznie ok. 1 250 000 osób.
• W Polsce co roku udar dotyka 70 000 osób, a 30 000 z jego powodu umiera.
• Udar mózgu to trzecia, po chorobach serca i nowotworach, przyczyna śmierci i pierwsza przyczyna trwałej niepełnosprawności występująca wśród osób dorosłych.
• Aż 30% osób umiera w wyniku udaru mózgu w ciągu pierwszego miesiąca od zachorowania.
• 20% chorych, którzy przeżywają ostrą fazę udaru wymaga stałej opieki, a 30% pomocy w niektórych czynnościach życia codziennego.

ŚWIATOWY DZIEŃ UDARU MÓZGU

Światowy Dzień Udaru Mózgu obchodzony co roku 29 października, został ustanowiony przez Światową Organizację Udaru Mózgu (World Stroke Organization) w celu uświadamiania społeczeństw, że udar mózgu jest bardzo groźną chorobą, trzecią, co do częstości, przyczyną śmierci i główną przyczyną trwałego kalectwa wśród osób dorosłych. Szacuje się, że jeden na sześciu mieszkańców globu będzie mieć udar mózgu podczas swojego życia. Tego dnia na całym świecie specjaliści z dziedziny neurologii, rehabilitacji
i innych środowisk medycznych spotykają się i nagłaśniają problem udaru podczas specjalnych akcji, happeningów, zjazdów oraz konferencji. Wydarzenia związane z obchodami Światowego Dnia Udaru Mózgu mają na celu nie tylko edukację i uświadamianie zagrożenia tą chorobą, ale także wskazanie na możliwości profilaktyki oraz konieczność propagowania zdrowego trybu życia jak również na potrzebę organizacji szybkiej diagnostyki i pomocy medycznej.

Stowarzyszenie „Udarowcy – Liczy się wsparcie”

Stowarzyszenie „Udarowcy – liczy się wsparcie” powstało we wrześniu 2012 roku
w Bydgoszczy. Jego celem jest edukacja w zakresie tematyki udarów mózgu i prewencji chorób układu krążenia oraz udzielanie specjalistycznej pomocy w leczeniu i fizjoterapii osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych, zwłaszcza z powodu chorób neurologicznych. Stowarzyszenie pragnie upowszechniać w społeczeństwie wiedzę odnośnie czynników ryzyka, objawów udaru mózgu oraz zasad udzielania pierwszej pomocy. Więcej informacji na: www.udarowcy.com.pl