Życie z alergią

Alergia należy do najistotniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku. Około 30 proc. Europejczyków i Amerykanów przechodzi chociaż raz w życiu epizod tej choroby.

Uczulenie na pyłek roślin wiatropylnych objawia się sezonowym nieżytem nosa, któremu przeważnie towarzyszy zapalenie spojówek. Obserwując takie objawy pacjenci bardzo często udają się do laryngologa lub do okulisty. U chorych może pojawić się też kaszel, niedrożność przewodów nosowych, kichanie, duszności, również swędząca wysypka na odsłoniętych częściach ciała. Przy alergii na pyłek roślin wiatropylnych zasadnicze znaczenie ma sezonowość występowania i związek z okresem pylenia poszczególnych roślin. Trwa on zazwyczaj 26 tygodni. Potem objawy alergii ustępują, aby pojawić się za rok o tej samej porze. W Polsce obserwujemy trzy sezony alergii wziewnych związanych z pojawieniem się określonych pyłków roślinnych:

• okres wczesnowiosenny (od połowy lutego do maja) na pyłki drzew liściastych,
• okres wczesnoletni (od końca maja do połowy lipca) na pyłki trawi zbóż,
• okres późno letni (od połowy lipca do początku października) na pyłki chwastów.

Przyczyny zachorowań na alergie
Część lekarzy niepokojący przyrost zachorowań na alergie wiąże z postępem cywilizacyjnym. W naszym otoczeniu jest coraz więcej substancji,które wytworzyliśmy sztucznie, zaburzając naturalne środowisko. Przykładem jest tu zwiększony kontakt z chemikaliami oraz przemysłowo przetworzoną żywnością. Złożone oddziaływanie środowiska wiąże się także z warunkami mieszkaniowymi. Współczesny człowiek coraz dłużej przebywa w pomieszczeniach zamkniętych, zbudowanych z syntetycznych, energooszczędnych materiałów, o słabej wentylacji naturalnej i sztucznym mikroklimacie. Istnieje hipoteza, że alergie są skutkiem ubocznym zbytniej higieny życia. Paradoksalnie w krajach o niższym stopniu rozwoju cywilizacyjnego notuje się je rzadziej niż w krajach wysoko rozwiniętych. Hipoteza ta nie wyjaśnia w pełni mechanizmu zapadania na alergie. Ludzie uczuleni są bowiem nie tylko na materiały sztucznie wytworzone, ale także na substancje naturalne, z którymi stykali się od wieków, tj.: pyłki roślin, sierść zwierząt, kurz.

Najpierw diagnoza
Często pod pojęciem alergii niewłaściwie rozumiemy wszystko, na co nasz organizm zareagował opacznie. Te reakcje czasem są zbliżone do objawów alergii, ale nie zależą od mechanizmu immunologicznego. Na przykład niekiedy potocznie utożsamiamy alergię z niestrawnością, co jest nie uzasadnione i błędne. Alergia bowiem jest to zawsze odpowiedź naszego układu immunologicznego na określony bodziec. Najczęściej, gdy mamy do czynienia z alergią w surowicy krwi pojawiają się przeciwciała zwane immunoglobulinami E(IgE). Są to białka, które następnie łączą się z receptorami na powierzchni pewnej grupy komórek określanych mianem komórek tucznych. Zachodzące później reakcje z alergenem powodują rozpad tych komórek i uwolnienie wielu aktywnych biologicznie substancji m.in. histaminy – wywołującej np. rumień i wysypkę, katar, świąd.

Testy skórne
To właśnie skóra może być lustrem, w którym możemy obejrzeć stan wrażliwości alergicznej winnych narządach chorego. Testując skórę można wykryć wiele uczuleń i ustalić związek między wykrytymi uczuleniami a dolegliwościami chorego. Dopiero wtedy można rozpocząć leczenie np. zdecydować się na popularne wśród pacjentów odczulanie. Metoda ta polega na wytwarzaniu tolerancji organizmu na dany alergen, który wcześniej uznaliśmy za przyczynę objawów. Odczulanie zalecane jest szczególnie, gdy nie ma możliwości całkowitego wyeliminowania kontaktu z alergenem, czyli przy uczuleniach na pyłki roślin wiatropylnych, roztocza kurzu domowego oraz jad tnących owadów. Małym dzieciom zazwyczaj nie wykonuje się testów skórnych. Dopiero bowiem od ok. 4 roku życia takie testy uznaje się za wiarygodne. Leczenie alergii powinno się zacząć dopiero wtedy, gdy została ona zdiagnozowana i potwierdzona testami. Leki znacznie redukują męczące objawy alergii – kichanie, świąd, obrzęk. Powinno się je przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza i pod jego ścisłą kontrolą.

Immunoterapia czyli odczulanie
Powinno się ono odbywać na początku pojawienia się choroby, po to, aby zapobiec dalszemu jej rozwinięciu. Korzystny efekt odczulania można stwierdzić dopiero po dłuższym czasie (35 lat). Immunoterapia nie powoduje całkowitego wyleczenia alergii, może jedynie zmniejszyć objawy uczulenia na dany alergen. Zdarza się, że pacjent może uczulić się na nowe alergeny, jeżeli będzie poddany długiej i silnej ekspozycji na pewien antygen. Immunoterapia polega na podskórnym wstrzykiwaniu alergenu w stopniowo zwiększanej dawce, aż do maksymalnej dawki dobrze tolerowanej przez odczulanego. Immunoterapię rozpoczynamy przed okresem pylenia. Decyzja o podjęciu tego rodzaju leczenia powinna zostać wnikliwie przemyślana przez chorego. Należy pamiętać, że przerwanie odczulania stopniowo prowadzi do całkowitego powrotu objawów. Terapia immunologiczna obejmuje najczęściej serie zastrzyków podawanych raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie. Szczepionki dobiera lekarz na podstawie wyników testów alergicznych.

#Gdy jesteś uczulony na pyłki:

• śpij przy zamkniętych oknach;
• w okresie pylenia ogranicz pobyt na świeżym powietrzu;
• po spacerze zawsze się przebieraj, a ubranie przechowuj poza sypialnią;
• nie susz prania na świeżym powietrzu;
• unikaj pracy w ogrodzie;
• zamykaj okna w czasie jazdy samochodem;
• zainstaluj w aucie filtr przeciwpyłkowy;
• unikaj dodatkowego podrażnienia śluzówek przez kosmetyki;
• pamiętaj o ryzyku pojawienia się reakcji alergicznych gdy spożywasz określone pokarmy, które wykazują z pyłkami reakcje krzyżowe;
• nie używaj nawilżaczy powietrza i klimatyzatorów;
• w pomieszczeniach mieszkalnych utrzymuj niską wilgotność powietrza.