Zima bez przeziębienia

„Hartuj się, hartuj się, bo kto się hartuje, nigdy nie, nigdy nie, nigdy nie choruje” – słowa tej piosenki znają chyba wszyscy. Warto wziąć je sobie do serca i wprowadzić w czyn.

Pora jesienno-zimowa to okres, kiedy większość z nas bywa choć raz przeziębiona. Można nawet powiedzieć, że co roku mamy do czynienia z sezonową epidemią przeziębień. Przypominają nam o tym reklamy w telewizji, kolejki w aptekach i przychodniach, a także zwolnienia z pracy i ze szkoły. Jak uniknąć zachorowania? Co robić, żeby zachować zdrowie, nawet gdy na dworze plucha i zawieja?

Odporność organizmu na infekcje to bardzo indywidualna cecha, która wynika z naszych predyspozycji genetycznych, stylu życia, a nawet charakteru. Istnieje jednak kilka ważnych zasad, których warto przestrzegać, by wzmocnić siły obronne organizmu przed wirusami i bakteriami.

Zdrowy chłód
Uznaną metodą zwiększania odporności na infekcje jest hartowanie organizmu. Polega ono na przyzwyczajaniu ciała do nagłej zmiany temperatur. Hartować można się na kilka sposobów, nie trzeba od razu zapisywać się do klubu morsów.

Najpopularniejsze jest korzystanie z sauny. Warto jednak przestrzegać przy tym kilku zasad – pobyt w saunie najlepiej podzielić na dwie lub trzy sesje, a po każdej z nich zastosować zimny prysznic i kilkuminutowy odpoczynek. Trzeba też mieć na uwadze, że pewne choroby, zwłaszcza dotyczące układu krążenia, stanowią przeciwwskazanie do kąpieli w saunie.

Ale do hartowania organizmu wystarczy zwykły domowy prysznic. Możemy stosować naprzemiennie strumień ciepłej i zimnej wody lub, po umyciu się, polać całe ciało zimną wodą, a następnie okryć się i szybko wytrzeć ręcznikiem.

Czy w ogóle warto się hartować? Ostatnio coraz częściej podkreśla się rolę hartowania jako sposobu wzmocnienia odporności organizmu. Hartowanie znane jest od lat, ale teraz, w epoce wszechobecnego ogrzewania i klimatyzacji, może przydać się nam nawet bardziej niż kiedyś. Ten sposób wzmacniania odporności wymaga jednak regularności oraz… odrobiny odwagi.

Ruch i świeże powietrze
Jednym z powodów spadku odporności w okresie jesienno-zimowym jest fakt, że przestajemy się ruszać. Ograniczamy aktywność fizyczną.

Nie rezygnujmy ze spacerów. Ta najprostsza forma aktywności fizycznej w okresie jesienno-zimowym zyskuje dodatkowo na znaczeniu, ponieważ łączy w sobie ruch i przebywanie na świeżym powietrzu. Posiadacze psów są w o tyle lepszej sytuacji, że mają zapewnione codzienne spacery, bez względu na pogodę. Jednak niezależnie od tego, czy mamy w domu czworonoga, czy nie, powinniśmy codziennie wybrać się choćby na krótką przechadzkę. A najlepiej załóżmy ciepłe, wygodne ubranie i wybierzmy się na spacer energicznym krokiem. Humor od razu nam się poprawi!

Oprócz aktywności na świeżym powietrzu, która niesie za sobą wiele zalet, warto zapisać się również na basen lub siłownię, lekcje aerobiku bądź tańca. Takie zajęcia to dodatkowy pretekst, żeby wyjść z domu, a w dodatku poprawiają samopoczucie, zwalczają stres i jesienną chandrę. Poza tym oferta rozmaitych zajęć sportowych zwiększa się z roku na rok, więc każdy powinien móc znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Regularny wysiłek fizyczny wzmacnia nasz system immunologiczny.

Dobry nastrój
Równie ważna, jak sprawność fizyczna, jest nasza kondycja psychiczna. Nadmierny stres czy zbyt szybkie tempo życia mogą w krótkim czasie odbić się na zdrowiu, skutkując spadkiem sił odpornościowych i podatnością na infekcje. Być może jest to ta sfera życia, którą najsłabiej łączymy z odpornością organizmu, ale w rzeczywistości jest zupełnie na odwrót. Emocje i podejście do życia mają ogromny wpływ na nasze zdrowie. Dlatego trzeba umieć znaleźć czas na relaks i odpoczynek, spotkania z bliskimi osobami i drobne przyjemności, a także uczyć się radzenia sobie ze stresem.

Równie istotny dla odporności jest zdrowy sen. Nasz organizm regeneruje się i nabiera sił. Pamiętajmy, żeby w okresie wzmożonej zachorowalności na przeziębienia zapewnić sobie odpowiednią liczbę godzin snu – minimum 7. Uważajmy też na używki – palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu bardzo osłabiają odporność.

Odpowiedni ubiór
Właściwe ubranie jest bardzo ważne i wcale nie chodzi tylko o to, żeby nakładać na siebie jak najgrubsze swetry i kurtki. Przegrzewanie organizmu szkodzi nam prawie tak samo, jak jego wychłodzenie. Dlatego zawsze starajmy się dobrać ubiór do pogody.

Czasami jednak, nie wiemy dokładnie, jak się ubrać. Dobrym rozwiązaniem jest wówczas ubieranie się „na cebulkę”, żeby w każdej chwili móc dopasować się do panującej temperatury. Wchodząc do ogrzewanych pomieszczeń, a także wybierając się w długą trasę samochodem, powinniśmy zdejmować ciepłe okrycia. Warto zaopatrzyć się również w odpowiednią bieliznę oraz nie unikać… czapki.

Zdrowe odżywianie
Zasady prawidłowego odżywiania właściwie nie zmieniają się przez cały rok. W sezonie jesienno-zimowym może być jednak trudniej zapewnić naszemu organizmowi wszystkie potrzebne składniki.

Najważniejszą cechą zdrowego, korzystnie wpływającego na naszą odporność, odżywiania, jest jego różnorodność. W naszej diecie powinno znaleźć się przede wszystkim dużo warzyw i owoców. Jest to szczególnie ważne, ponieważ w zimie cierpimy na ich niedobór, a jakość i cena produktów w sklepach pozostawia wiele do życzenia. Pomóc mogą nam mrożonki, a także domowe przetwory. Poza tym pamiętajmy, że zima to sezon na smaczne cytrusy. Oprócz warzyw i owoców, w naszym jadłospisie powinny znaleźć się także ryby – bogate w witaminę D i cenne kwasy tłuszczowe.

Od wieków znane są dobroczynne właściwości czosnku w walce z infekcjami, dlatego warto zwiększyć jego spożycie. Bardzo popularne ostatnio jogurty z tzw. probiotykami działają korzystnie raczej na układ pokarmowy, niż na odporność organizmu na przeziębienia, ale ich spożywanie na pewno nie zaszkodzi.

Nie dajmy się zwieść twierdzeniu, że na zimę trzeba nabrać trochę „tłuszczyku”. Owszem, chłodne dni skłaniają do jedzenia tłustych potraw, ale gorąca zupa będzie dla naszego organizmu lepsza niż np. pizza. Unikajmy zwłaszcza fast foodów i zbyt częstego jedzenia słodyczy. Dieta bogata w cukry proste i tłuszcze nasycone działa niekorzystnie na odporność, a poza tym sprzyja nadwadze. Dodatkowe kilogramy obniżają zaś siły odpornościowe naszego organizmu.

Pomocne suplementy
W sezonie przeziębień praktycznie wszędzie spotykamy się z reklamami suplementów diety, które wzmacniają odporność. Wśród nich znajdują się m.in. preparaty wielowitaminowe, ziołowe czy homeopatyczne.

Do substancji o uznanym działaniu podnoszącym właściwości obronne organizmu zaliczamy wyciąg z jeżówki wąskolitnej lub purpurowej, czyli Echinacea angustifolia lub purpurea. Bardzo znane w naszym kraju suplementy diety zawierające połączenie witaminy C z rutyną również działają korzystnie na naszą odporność. Poprawiają one szczelność i elastyczność naczyń krwionośnych, a także mają właściwości antyoksydacyjne. Kompleksy multiwitaminowe mogą uzupełniać niedobory witamin i mikroelementów. Warto wybierać te, które zawierają składniki pobudzające układ odpornościowy np. cynk i selen. W aptece możemy również znaleźć tabletki lub kapsułki z wyciągiem z czosnku, które pozbawione są jego charakterystycznego zapachu. Kolejnym, znanym od lat, preparatem wspomagającym system immunologiczny, jest tran, czyli płynny tłuszcz otrzymywany z wątroby dorsza lub innych ryb morskich.

Suplementy diety są dostępne bez recepty, nie należy jednak przesadzać z ich stosowaniem. Wystarczy wybrać jeden preparat, który będziemy stosować regularnie. Pamiętajmy, że na zdrowie i odporność składa się wiele czynników, a przyjmowanie tabletek może być tylko terapią pomocniczą.

Odpowiednia temperatura
Pamiętajmy, że nawet w zimie trzeba otwierać okna i wietrzyć mieszkanie! To bardzo ważne, bo w ten sposób nawilżamy powietrze i oczyszczamy je z nagromadzonych drobnoustrojów.

Pilnujmy też, żeby ogrzewanie było ustawione na właściwym poziomie. Jeśli w normalnym ubraniu jest nam za gorąco i musimy założyć np. koszulkę z krótkimi rękawami, znaczy to, że podkręciliśmy kaloryfery za mocno. Optymalna temperatura to 21-22°C. Zapewnia ona komfort cieplny i nie wysusza nadmiernie powietrza.

Syrop z czosnku

Zimą, o infekcję nietrudno. Aby wzmocnić odporność warto sięgać po syrop z czosnku domowej roboty. Czosnek to skuteczny
i, co najważniejsze, naturalny antybiotyk. Dlatego regularnie stosowany syrop z czosnku wzmacnia odporność, łagodzi objawy przeziębień i … nawet nieżle smakuje!

Składniki:
2 główki czosnku
3 cytryny
6 łyżek miodu
1 szkl.wody (przegotowanej, zimnej)

Sposób przygotowania:
Wycisnąć sok z cytryn, czosnek przecisnąć przez praskę, dodać miód i wodę, wymieszać.Odstawić na dobę, przecedzić. Syrop z czosnku gotowy do picia.

Stosowanie:
Aby wzmocnić odporność
1 łyżka dziennie (dla dzieci – łyżeczka).
Aby pokonać przeziębienie
– łyżka co 4 godziny (dzieci
– łyżeczka).

A jeśli dopadnie nas przeziębienie…

Gdy czujemy, że mimo naszych wysiłków, zaczyna się u nas infekcja, warto dać sobie kilka dni na jej przechorowanie. Odpoczynek i zwolnienie tempa życia będą dobroczynne dla naszego organizmu, który szybciej zregeneruje siły. Pomocne będą także domowe sposoby lecznicze, jak inhalacje czy nacieranie ciała maścią rozgrzewającą. Przy uciążliwych objawach można pomóc sobie dostępnymi bez recepty lekami. Nie zamykajmy się jednak w domu pełnym zarazków! Mieszkanie osoby przeziębionej trzeba wietrzyć, a powietrze dodatkowo nawilżać np. z użyciem olejków eterycznych, które pomagają w walce z chorobą, łagodzą objawy i mają właściwości antyseptyczne. Jeśli po kilku dniach choroba nie mija, trzeba skonsultować się z lekarzem.