Statyny bez recepty?


Wielokierunkowe działanie statyn
Odkrycie statyn, czyli inhibitorów reduktazy-3-hydroksy-3–metyloglutarylo-koenzymu A, stanowiło przełom, dzięki któremu można dziś zapobiec milionom zgonów z powodu chorób układu krążenia. Statyny hamują konwersję HMG-CoA do prekursora steroli, mewalonianu i w rezultacie zmniejszają stężenie cholesterolu w komórkach wątrobowych. Efektem takiego działania jest wzrost ekspresji receptorów LDL i większy wychwyt tych lipoprotein. W związku z tym we krwi zmniejsza się stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL. Dodatkowo zmniejszą się stężenia frakcji VLDL, apolipoproteiny B i trójglicerydów.

Działanie statyn wykracza jednak daleko poza samą zdolność zmniejszenia stężenia cholesterolu we krwi. Efekt ten jest bowiem wzmocniony i uzupełniony przez ich plejotropowe (wielokierunkowe) właściwości. Statyny stabilizują blaszkę miażdżycową zapobiegając utlenianiu cząsteczek LDL oraz działając przeciwzakrzepowo i przeciwzapalnie. Obniżają poziom białka C-reaktywnego (CRP) uznanego za najważniejszy wskaźnik zagrożenia zawałem. Zwiększają również syntezę tlenku azotu w śródbłonku naczyniowym, który jest czynnikiem relaksującym, a z którego upośledzoną syntezą i aktywnością mamy do czynienia w hipercholesterolemii i miażdżycy. Statyny działają zatem podobnie jak nitrogliceryna, rozszerzając tętnice i zwiększając ukrwienie narządów.

W walce z miażdżycą i nie tylko…
Rozwój miażdżycy jest procesem ciągłym i trwa latami. Prowadzi do choroby wieńcowej, choroby naczyń mózgowych czy miażdżycy tętnic obwodowych. Objawy mogą nasilać się wraz z wiekiem, jej pierwszymi objawami może być zawał serca czy udar mózgu. Przebieg miażdżycy może być też bezobjawowy.
Czynnikami, które predysponują do rozwojowi choroby są: zaawansowany wiek (u mężczyzn powyżej 55. roku życia, u kobiet powyżej 65.), palenie tytoniu, przedwczesne powikłania sercowo-naczyniowe w rodzinie, zaburzenia lipidowe, nadciśnienie tętnicze, dieta bogatotłuszczowa, podwyższone stężenie homocysteiny, cukrzyca, nadwaga, otyłość. Te czynniki znacznie wpływają na nasilenie dysfunkcji śródbłonka naczyń krwionośnych. Prowadzi to do zwiększenia przepuszczalności śródbłonka dla cząstek LDL, które ulegając oksydacji inicjują proces zapalny w śródbłonku. Powoduje to napływ makrofagów, które wchłaniając utlenione cząstki LDL, stają się metabolicznie aktywnymi komórkami piankowatymi, tworzącymi ognisko miażdżycowe. Powstające zmiany o charakterze ognisk stłuszczenia wraz z upływem czasu zmieniają się w blaszki miażdżycowe. To właśnie pęknięcie blaszki miażdżycowej jest – według kardiologów – głównym powodem ostrych zespołów wieńcowych, w wyniku których dochodzi do powstania zakrzepów zwężających lub blokujących tętnice wieńcowe.

W Polsce co roku ostry zespół wieńcowy przechodzi ponad 150 tys. osób, a u 20 tys. z nich kończy się on zgonem. Szacuje się, iż liczby te mogłyby ulec znacznemu zmniejszeniu, gdyby po zdiagnozowaniu choroby wieńcowej pacjenci regularnie stosowali statyny.

Korzyści ze stosowania statyn
Statyny mają udowodnione korzyści kliniczne. Zmniejszają umieralność z przyczyn sercowo-naczyniowych, umieralność całkowitą, konieczność wykonywania zabiegów rewaskularyzacji serca, częstość hospitalizacji oraz ryzyko nowych zdarzeń sercowych. Chronią przed zawałem, udarem mózgu, nadciśnieniem, cukrzycą, chorobą Alzheimera, stwardnieniem rozsianym i nowotworami.

Terapia statynami ma być również szansą dla palaczy i osób, które porzuciły nałóg. Statyny bowiem znacząco obniżają ryzyko wystąpienia tzw. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Długotrwałe przyjmowanie statyn może także zmniejszać ryzyko jaskry. Ich właściwości przeciwzapalne, immunomodulacyjne i immunosupresyjne skłaniają do stosowania tej grupy leków w leczeniu przewlekłych zapalnych chorób reumatycznych.

Statyny bez recepty
W Wielkiej Brytanii Simvastatyna w dawce 10 mg dostępna jest bez recepty. Może być ona sprzedana osobom, które na podstawie krótkiego wywiadu przeprowadzonego w aptece spełniają kryteria podwyższonego ryzyka choroby wieńcowej. Statyny bowiem, jeśli chodzi o działania niepożądane, wypadają znacznie korzystniej w porównaniu z kwasem acetylosalicylowym.

Ryzyko najpoważniejszego powikłania leczenia statynami, jakim jest masywne uszkodzenie mięśni szkieletowych (rabdomioliza), jest mniejsze niż ryzyko krwotocznego udaru mózgowego w przypadku stosowania kwasu acetylosalicylowego. Inne działania niepożądane statyn, jak podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych, praktycznie nie mają negatywnych konsekwencji.

Koszty terapii statynami
Czynnikiem, który ogranicza szerokie zastosowanie statyn, jest ich cena. Obecnie są one w grupie leków refundowanych o 30-proc. odpłatności pacjenta. Obciążeń związanych ze zwiększeniem ilości wystawianych na statyny recept lekarskich nie wytrzymałby budżet przeznaczony na ochronę zdrowia nawet najbogatszych państw, a co dopiero nasz. Można zatem zastanowić się nad przeniesieniem kosztów leczenia tymi lekami w dawce 10 mg na pacjentów z grupy o nieznacznie podwyższonym ryzyku. Mogliby oni wówczas samodzielnie decydować o tym, czy chcą ponieść dodatkowe koszty wynikające z terapii. Cena takiego leczenia wyniosłaby 25-80 zł na miesiąc. Zakładając, że liczba kandydatów do stosowania statyn wzrasta, dałoby to spore oszczędności w budżecie NFZ-u.

4.6/5 - (256 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH