Sprzedaż wysyłkowa

Sprzedaż wysyłkowa produktów leczniczych


Chcąc prowadzić sprzedaż wysyłkową produktów leczniczych, trzeba spełnić szereg wymogów formalnych i organizacyjnych. W Polsce jest już blisko 120 e-aptek.

Niepodważalne zalety internetowej formy dokonywania zakupów spowodowały, że dopuszczenie sprzedaży wysyłkowej produktów leczniczych było tylko kwestią czasu. Wymagało to jednak radykalnej zmiany przepisów, w tym Prawa farmaceutycznego1. Rozważane koncepcje noweli były przyczynkiem do podjęcia szerokiej dyskusji o dopuszczalnym zakresie i formie tego rodzaju handlu lekami.

Znowelizowane przepisy
Jednoznacznym sygnałem, wskazującym pożądany kierunek zmian, było orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) w sprawie „DocMorris”2, w którym za niezgodne z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską3 uznano przepisy państw członkowskich, zakazujące sprzedaży produktów leczniczych za pośrednictwem internetu. Jednocześnie ETS dopuścił wprowadzanie zakazu wysyłkowej sprzedaży leków sprzedawanych na podstawie recepty wystawionej przez lekarza. Mając to na uwadze, polski ustawodawca znowelizował w marcu 2007 roku Prawo farmaceutyczne, dopuszczając w art. 68 ust. 3 prowadzenie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych OTC przez apteki ogólnodostępne i punkty apteczne. Na podstawie znowelizowanych przepisów wydano także rozporządzenie, które w szczegółowy sposób określa warunki wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych oraz sposób dostarczania tych produktów4 (dalej: rozporządzenie).

Żaden z powyższych aktów prawnych nie zawiera jednak definicji sprzedaży wysyłkowej. Brak ten był powodem sądowych sporów interpretacyjnych między GIF a podmiotami prowadzącymi wysyłkową sprzedaż leków5. Podzielić należy stanowisko części doktryny prawnej, wyjaśniającej pojęcie „sprzedaży wysyłkowej”, jako rodzaju sprzedaży, w efekcie którego dochodzi do wydania z apteki (punktu aptecznego) na podstawie zamówienia pacjenta produktów leczniczych i przekazania ich zamawiającemu poza siedzibą apteki (punktu aptecznego). Stosując tę definicję, nie sposób uznać za sprzedaż wysyłkową sytuacji, w których dochodzi do przekazania zamówionych produktów leczniczych w lokalu apteki (punkcie aptecznym), również w ramach tzw. odbioru osobistego.

Wymogi prawne
Z przepisu art. 68 ust. 3 Prawa farmaceutycznego wynikają dwa istotne wnioski. Po pierwsze, sprzedaż produktów leczniczych w sieci prowadzić mogą jedynie podmioty spełniające wymogi ustawowe, obligatoryjne dla prowadzenia apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego (w tym posiadające zezwolenie). Po drugie, ów rodzaj sprzedaży dotyczy wyłącznie leków OTC.

Doprecyzowanie wymogów dotyczących sprzedaży wysyłkowej produktów leczniczych zawarto we wspomnianym rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2008 r. Zgodnie z jego przepisami, dla prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży wysyłkowej przez apteki (punkty apteczne) nie jest wymagane uzyskanie dodatkowego zezwolenia, a jedynie dokonanie notyfikacji u właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, jednak nie później niż na 14 dni przed planowanym rozpoczęciem takiej działalności.

Rozporządzenie formułuje zamknięty katalog form składania zamówień przez pacjentów, dopuszczając składanie zamówień: w miejscu prowadzenia placówki, telefonicznie, faksem, za pomocą poczty elektronicznej oraz za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej. Nie jest więc możliwe złożenie zamówienia w sposób inny niż wymienione (np. listownie). W przypadku przyjmowania zamówień za pomocą internetowego formularza apteka (punkt apteczny) zobowiązana jest zgłosić do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego dane dotyczące adresu strony internetowej oraz domeny, w której ta strona jest zarejestrowana. Konieczne jest umieszczenie na stronie internetowej odnośnika (link) do posiadanego zezwolenia na prowadzenie placówki (w formacie PDF). Określono także wymagania lokalowe dotyczące placówek, w których prowadzona miałyby być działalność gospodarcza obejmująca sprzedaż wysyłkową leków, oraz zasady wysyłki produktów leczniczych.

Spór o transport
Kwestią sporną zaistniałą po wejściu w życie rozporządzenia były restrykcyjne przepisy odnoszące się do organizacji transportu zamówionych leków. Prawodawca wymaga, aby transport produktu leczniczego odbywał się w wydzielonych przestrzeniach środka transportu, zapewniających m.in.: zabezpieczenie produktów leczniczych przed zanieczyszczeniami organicznymi, uszkodzeniami mechanicznymi, przed mikroorganizmami i szkodnikami, a także warunki uniemożliwiające dostęp do produktów leczniczych osobom nieupoważnionym. Środek transportu musi posiadać w wydzielonej przestrzeni mechanizm umożliwiający kontrolę temperatury. Bez wątpienia wymogi te są wysokie, niemniej priorytet zapewnienia bezpieczeństwa obrotu produktami leczniczymi oraz bezpieczeństwa pacjentów w pełni je uzasadnia. Wydatki związane z zakupem lub dostosowaniem środków transportu posiadanych przez podmioty prowadzące sprzedaż wysyłkową leków są jednorazowe i nieproporcjonalnie niższe wobec ewentualnych reklamacji i zwrotów leków, które obligują sprzedawcę do zniszczenia zwróconych produktów leczniczych.

Kontakt telefoniczny
Specyficznym wymogiem mającym zapewnić kupującym szeroką informację o produktach leczniczych jest obowiązek wyznaczenia farmaceuty posiadającego prawo wykonywania zawodu lub technika farmaceutycznego odpowiedzialnego za prawidłową realizację sprzedaży wysyłkowej produktu leczniczego. Osoba ta musi mieć dwuletnie doświadczenie pracy w aptece. Podmiot prowadzący działalność sprzedaży wysyłkowej leków musi zapewnić konsumentom możliwość kontaktu telefonicznego w godzinach pracy placówki (oraz przez dwie godziny po ustalonych godzinach dostaw) –z osobą uprawnioną do udzielania informacji w zakresie jakości i bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego będącego przedmiotem sprzedaży wysyłkowej. Obowiązkiem jest również informowanie kupujących o możliwości odstąpienia przez nich od umowy w ciągu 10 dni, bez ponoszenia kosztów innych niż bezpośrednie koszty zwrotu (przyjazd kuriera, odesłanie pocztą).

Podsumowując, prawne wymogi sprzedaży wysyłkowej wydają się dla aptek (punktów aptecznych) dosyć łatwe do wypełnienia. W praktyce pewną przeszkodą okazuje się jedynie realizacja wymogów właściwej organizacji transportu oraz urządzenia samej placówki. Nie są to jednak przeszkody nie do przezwyciężenia, o czym świadczy ilość e-aptek (e-punktów aptecznych), których w chwili obecnej istnieje w Polsce 1176.

tekst:
Stanisław Radowicki i Rafał Stankiewicz
prawnicy z warszawskiej kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy – Adwokaci i Radcowie Prawni

  1. Dz. U. z 2007 r., nr 75, poz. 492.
  2. Orzeczenie z dnia 11.12.2003 r.; Sprawa C-322/01.
  3. Obecnie Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 115).
  4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie warunków wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza.
  5. Por. m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2 lipca 2008 r. (VII SA/Wa 780/08); wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 września 2009 r. (II GSK 5/09).
  6. Dane ze strony internetowej GIF z czerwca 2010 roku; http://www.gif.gov.pl/?aid=268
4.6/5 - (82 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH