Rola aronii w chorobach układu krążenia

Wyniki badań naukowych dowodzą, że bioflawonoidy – przeciwutleniacze zawarte w aronii – pozwalają zmniejszyć nadciśnienie tętnicze, a także zniwelować inne dolegliwości związane z chorobami serca.

Edukacja społeczeństw, podnoszenie poziomu opieki medycznej oraz poszukiwanie innowacyjnych terapii na choroby układu krążenia (ChUK) to niewątpliwie wyzwania współczesnej medycyny. Tymczasem już wnikliwa analiza ryzyka rezydualnego ChUK przynosi wiele ciekawych wniosków. Z wyników badania HOPE (Heart Outcome Prevention Evaluation) i przeprowadzonego w jego ramach programu IMPROVE, wynika, że progresja zmian miażdżycowych nie może być oceniana tylko przez pryzmat klasycznych czynników ryzyka układu krążenia. Należy je uzupełnić o elementy środowiska człowieka, które wpływają na jego genom. Są nimi m.in. poszczególne składniki codziennej diety oraz substancje chemiczne (obecne np. w produktach wysoko przetworzonych), w tym również leki.

Składniki diety
Dieta krajów wysoko rozwiniętych, szczególnie położonych w północnej strefie klimatycznej, charakteryzuje się stanami niedoborowymi w zakresie spożycia warzyw i owoców zawierających substancje czynne o zasadniczym znaczeniu w utrzymaniu homeostazy ustroju. Niedobory naturalnych antyoksydantów, kwasów omega-3, folianów (kwasu foliowego), witamin B6 i B12, witaminy D mogą mieć znaczącą rolę w postawaniu warunków do rozwoju chorób układu krążenia. Niedobór tych składników w codziennym żywieniu w połączeniu z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą i zaburzeniami lipidowymi przyspiesza rozwój miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Potwierdzają to badania duńskie (maj 2010), które wśród 53 tysięcy przebadanych mężczyzn i kobiet wykazały silny związek pomiędzy występowaniem ostrych incydentów wieńcowych a niskim spożyciem owoców i warzyw. Ponieważ badania odnosiły się do osób w wieku 50-60 lat, u których z pewnością istniały zmiany miażdżycowe o charakterze zaawansowanym (płytka miażdżycowa), słusznym wydaje się pytanie, jaki składnik diety mógł niezależnie od istniejących czynników ryzyka, zabezpieczać badanych przed zaostrzeniem choroby wieńcowej.

Stres oksydacyjny
Występowanie chorób układu krążenia jest powiązane ze stresem oksydacyjnym, rozumianym klasycznie jako szereg zmian czynnościowych związanych z produkcją wolnych rodników tlenowych w stosunku do zdolności przeciwutleniających komórki. Do nieprawidłowości może dochodzić na poziomie organizmu i samej komórki. Kiedy produkcja rodników przewyższa potencjał antyoksydacyjny komórek, te pierwsze ujawniają swoje właściwości toksyczne: utlenianie białek, lipidów, DNA. W konsekwencji, stres oksydacyjny towarzyszy dysfunkcji śródbłonka w hipercholesterolemii, miażdżycy, nadciśnieniu tętniczemu, a także chorobom metabolicznym, takim jak nadwaga, otyłość czy cukrzyca. Występowanie stresu oksydacyjnego zwiększa zapotrzebowanie organizmu na naturalne antyoksydanty, w tym szczególnie na flawonoidy zawarte w owocach i warzywach. Ich ważną rolą jest ochrona zasobów endogennych enzymów antyoksydacyjnych i pobudzanie ich aktywności poprzez nasilenie uwalniania czynnika transkrypcyjnego Nrf2 i wiązanie go z fragmentem genomu, który nazwano elementem odpowiedzi antyoksydacyjnej.

Biodostępność flawonoidów
Problemem jest stosunkowo niska biodostępność flawonoidów dla organizmu człowieka. Aby pokryć rosnące zapotrzebowanie na naturalne antyoksydanty, powinno się spożywać dziennie około 1 kg warzyw i owoców. Należy również pamiętać, że flawonoidy wpływają pozytywnie na nasz organizm przez około 6 godzin po ich spożyciu. Stąd konieczność jedzenia warzyw i owoców przynajmniej 5 razy dziennie. Zapotrzebowanie na naturalne antyoksydanty jest potęgowane przez choroby metaboliczne, nałóg nikotynowy, spożywanie produktów wysoko przetworzonych zawierających kwasy tłuszczowe trans i/lub akrylamid, co zwiększa poziom stresu oksydacyjnego.

Antocyjany
Wśród substancji pochodzenia naturalnego, efekt przeciwdziałający negatywnym zmianom w układzie sercowo-naczyniowym wykazały antocyjany otrzymane z czarnego ryżu. Ich skuteczność została porównana do simwastatyny. W Polsce znaleziono skuteczną i bezpieczną odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie organizmu na oksydanty w postaci polifenoli aronii: antocyjanów, tanin oraz kwasu chlorogenowego. W owocach aronii stwierdzono do 630 mg antocyjanów w 100 g owoców. Aronia zawiera ok. 1500 mg katechin i ich polimerów – tanin. Badania kliniczne (2007) u pacjentów po zawale leczonych simwasatytyną wykazały, że dodatek antocyjanów otrzymanych z owoców aronii obniżał poziom stanu zapalnego oraz ciśnienie tętnicze (skurczowe i rozkurczowe) w przypadkach jego podwyższenia. Dodatkowo wykazano wzrost poziomu adiponektyny – białka posiadającego zdolność wbudowywania się w uszkodzone naczynia tętnicze, które przeciwdziała odkładaniu się frakcji LDL. W 2009 roku opublikowano wyniki badań klinicznych, które dowodzą, że antocyjany w dawce 320 mg/dzień mogą wpływać na zaburzenia gospodarki lipidowej. U 120 pacjentów z dislipidemią po 12 tygodniach podawania antocyjanów uzyskano, w porównaniu z placebo, obniżenie poziomu cholesterolu LDL z jednoczesnym podwyższeniem cholesterolu HDL.

Polski sposób na profilaktykę ChUK
Niskie naturalne zdolności organizmu do obniżania poziomu stresu oksydacyjnego, oraz brak właściwych nawyków żywieniowych związanych z regularnym spożywaniem warzyw i owoców – naturalnego źródła antyoksydantów – są przyczynami warunkującymi zmiany w obrębie układu sercowo-naczyniowego. Dlatego też niezwykle ważna w profilaktyce i wspomaganiu terapii chorób układu krążenia jest suplementacja diety w naturalne preparaty zawierające ekstrakt z aronii. Polecana jest osobom, które chcą zadbać o sprawne działanie serca i układu krążenia, mają problem z nadciśnieniem tętniczym krwi, utrzymaniem właściwego poziomu cholesterolu LDL oraz wykazują skłonność do nadmiernej krzepliwości krwi. Jednym z dostępnych na polskim rynku preparatów jest suplement diety Aronox. Skuteczność jego składników została dowiedziona w badaniach klinicznych. Zawiera on antocyjany aroniowe, które normalizują ciśnienie krwi, zmniejszają utlenianie cholesterolu LDL, zapobiegając tworzeniu się blaszki miażdżycowej. Leczenie powikłań serowo-naczyniowych wspiera się coraz częściej również preparatami – suplementami diety (Polikardonox) – zawierającymi dodatkowo L‑argininę oraz polifenole. L-arginina jest prekursorem tlenku azotu (NO), spełniającym rolę neuroprzekaźnika oraz substancji rozkurczającej mięśnie gładkie. Spożycie tego aminokwasu nie przekracza 5 g na dobę. W rzeczywistości powinno być na poziomie przynajmniej dwa razy większym.

Połączenie trzech składników w suplemencie diety Polikardonox – antocyjanów aroniowych, L-argininy oraz bioflawonoidów z nasion wiesiołka – pozwala kompleksowo chronić układ krążenia: zapobiega powikłaniom w obrębie naczyń krwionośnych, zapobiega odkładaniu się cholesterolu, zapewnia poprawę uelastycznienia naczyń krwionośnych, zmniejsza przepustowość naczyń włosowatych.