Razem przeciwko depresji

Depresja może dotknąć wszystkich bez względu na płeć, wiek i wykształcenie. Chorym towarzyszy poczucie osamotnienia, dlatego tak ważne jest dla nich zrozumienie i wsparcie najbliższych.

W edług Światowej Organizacji Zdrowia depresja stanowi obecnie czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie, a szacuje się, że do 2020 roku będzie to druga, pod względem zachorowalności, choroba na świecie.

Depresja jest chorobą społeczną, która dotyka wszystkich bez względu na płeć, wiek i wykształcenie. Przynajmniej 20 proc. osób przeżywa w różnym okresie swojego życia epizody depresyjne, które w poważnym stopniu odbijają się na ich życiu. Nierozpoznane stany depresyjne szczególnie dotyczą osób w wieku podeszłym i średnim. U każdego chorego mogą mieć zróżnicowane podłoże i objawy, dlatego trudno jest je rozpoznać. Na to nakłada się również ograniczona wiedza społeczeństwa na temat objawów depresji i konieczności jej leczenia, co utrudnia jej diagnozowanie i efektywną terapię chorych. Choć coraz więcej osób jest świadomych występowania depresji i zdaje sobie sprawę ze skutków, jakie niesie ta choroba, to – jak twierdzi doc. dr hab. med. Joanna Meder z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie – leczenie podejmuje tylko 14-16 proc. osób. Tymczasem choruje dwa razy tyle.

Choroba przepracowanych
Mimo złego samopoczucia i spadku aktywności we wszystkich dziedzinach życia, połowa osób z wyraźnymi objawami depresji nie leczy się, nie szuka pomocy. Nieleczona depresja prowadzi do znacznego spadku poziomu aktywności życiowej, jest także przyczyną samobójstw.

Do czynników ryzyka rozwoju zaburzeń depresyjnych należą z jednej strony predyspozycje genetyczne. Do choroby przyczynia się również nasilający się stres i poczucie zagrożenia. Jak podaje doc. dr hab. med. Janusz Heitzman z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie: „Polacy pracują najdłużej w Europie, po kilkanaście godzin na dobę. Ta praca często jest nieefektywna, bo przychodzimy do pracy zmęczeni. Jest to duży problem, który wymaga profilaktyki, ponieważ w depresję wpadają często ludzie przemęczeni, którzy nie mają możliwości odreagowania, zrelaksowania się”. Depresja jest w związku z tym także problemem ekonomicznym, powodującym spadek efektywności pracy.

Zaburzenia depresyjne objawiają się dolegliwościami zarówno psychicznymi, jak i fizycznymi, przypisywanymi innym chorobom. Objawy depresji są często interpretowane wśród najbliższych jako brak woli, lenistwo, słabość charakteru, uchylanie się od wypełniania codziennych obowiązków. Zmniejsza to samoocenę chorego, wzmaga poczucie winy, bezsilności i samotności w walce z samym sobą.

Depresyjny emeryt
Depresja najczęściej dotyka osób powyżej 50. roku życia. W Polsce cierpi na nią około 11 proc. populacji z tego przedziału wiekowego. Myślenie depresyjne tych osób nasila samotność wynikającą z usamodzielnienia się ich dzieci czy śmierci bliskich osób (rodziców, krewnych, współmałżonka). Tak częste występowanie depresji wśród polskich emerytów związane jest z poziomem życia i bezpieczeństwem ekonomicznym. Doc. Janusz Haitzman podaje przykład emerytów z innych krajów: „Gdyby spojrzeć na grupy emerytów, które przyjeżdżają na wycieczki do Polski z innych krajów: Anglii, Niemiec, to są to uśmiechnięci staruszkowie, widać radość życia. Gdyby popatrzeć na taką samą grupę osób z Polski – są smutni, szarzy, udręczeni”.

Według niego, żeby przetrwać nawroty depresji, ważne jest wspomaganie farmakoterapii innymi działaniami. Przede wszystkim edukacją co do natury choroby. Także edukacją rodziny, która powinna wspierać osobę chorą. Psychoterapia też jest rodzajem edukacji.

Wsparcie bliskich
Pierwszym krokiem w udzielaniu pomocy jest nakłonienie chorego do wizyty u lekarza rodzinnego lub u psychiatry w celu zdiagnozowania choroby. Niezwykle ważne jest wsparcie rodziny. Jak mówi doc. Joanna Meder, „jednym z największych źródeł cierpień człowieka chorego na depresję jest poczucie samotności. Człowiek w depresji nie powinien być sam. Musi mieć poczucie, że jest kochany i że może liczyć na obecność bliskiej osoby”.

Bardzo ważna jest też świadomość, że chorobę tę można wyleczyć, a osoby dotknięte depresją mogą wrócić do aktywnego i normalnego życia. Jednak aby tak się stało, niezbędne jest podjęcie jak najszybszego leczenia farmakologicznego zgodnie z zaleceniami specjalisty. Leczenie to nie może trwać krócej niż pół roku. Najczęstszym błędem popełnianym przez pacjentów jest odstawianie leków w okresie lepszego samopoczucia. Jest to niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Może powodować również silniejsze nawroty choroby.

Najważniejsze jest zrozumienie specyfiki choroby przez otoczenie pacjenta. Wszyscy powinni wiedzieć, jakie są objawy depresji i jak postępować z chorym. Złe samopoczucie, cierpienie, krytycyzm nie są winą chorego. Starajmy się go zrozumieć i pomóc poprzez zapewnienie wsparcia i wspólne zmagania z cierpieniem.

#Gdzie szukać pomocy w walce z chorobą?

• Antydepresyjny Telefon Zaufania ITAKI (0 22 654 40 41) Telefon jest czynny dwa razy w tygodniu, w poniedziałki i czwartki, w godzinach od 17.00 do 20.00.
• Serwis internetowy www.forumprzeciwdepresji.pl Forum Przeciw Depresji to inicjatywa firmy Servier mająca na celu zwiększanie świadomości pacjentów i ich rodzin na temat depresji oraz edukację lekarzy aktywnie rozpoznających i leczących depresje.