Opryszczka: wirus

Opryszczka: wirus, który nie śpi


Zakażenia HSV należą do najczęstszych przyczyn zachorowań i zgonów u pacjentów z upośledzeniem odporności, w tym po przeszczepach szpiku kostnego, narządów miąższowych oraz u chorych na AIDS.

Choroby wywołane przez wirus opryszczki zwykłej (HSV – Herpes simplex) znane są już od tysiącleci – charakterystyczne pęcherzyki opisywano już w starożytnej Grecji. Wyróżnia się dwa jego typy: HSV-1 i HSV-2. Do zakażenia HSV-1 zwykle dochodzi w dzieciństwie, a HSV-2 podczas kontaktów seksualnych lub w czasie porodu. Oba mają wspólną (w około 50 proc.) sekwencję nukleotydów, a różnice dotyczą głównie cech epidemiologicznych. Ocenia się, że około 50-80 proc. osób dorosłych jest zakażonych HSV-1.
Szacuje się, że około 10 proc. kobiet w wieku prokrea­cyjnym chorowało na opryszczkę narządów płciowych, a u 30 proc. stwierdza się przeciwciała przeciw HSV-2.

Ludzie stanowią jedyny rezerwuar wirusa. Wspólną i znamienną właściwością HSV jest zdolność do przechodzenia w fazę latencji i możliwość przetrwania w organizmie gospodarza przez całe jego życie. HSV – po wniknięciu do organizmu przez błonę śluzową lub uszkodzoną skórę oraz wstępnej replikacji – przemieszcza się do neuronów czuciowych (HSV-1 najczęściej do zwoju trójdzielnego, HSV-2 do zwojów nerwów rdzeniowych S2-S5), gdzie pozostaje w postaci utajonej, a w sprzyjających warunkach pod wpływem czynników zewnętrznych (rzadziej samoistnie) dochodzi do reaktywacji zakażenia (opryszczka nawrotowa)[1]. Do czynników prowokujących nawrót zakażenia należą: nadmierna ekspozycja na słońce, aktywność seksualna, menstruacja, stres, pokarmy alergizujące, leki, produkty bogate w argininę, choroba bakteryjna[2].

Obraz kliniczny i diagnostyka
Objawy kliniczne są skutkiem zakażenia pierwotnego lub nawrotowego. Wspólnym objawem w obu przypadkach jest charakterystyczna osutka pęcherzykowa. Początkowo obserwowane są objawy zwiastunowe, takie jak: pieczenie, mrowienie, ból i świąd, następnie na podłożu zapalnym powstaje grudka, która przemienia się w pęcherzyk, a po jego pęknięciu występuje nadżerka lub owrzodzenie.

W zakażeniach pierwotnych wykwity mają tendencję do zlewania się, w zakażeniach nawrotowych objawy zwiastunowe mogą być silniej wyrażone, a wykwity skupione są w mniejszym obszarze. Często może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych[1].

Zakażenie pierwotne często jest bezobjawowe lub powoduje niewielkie dolegliwości. Zakażenie HSV u noworodków ma jednak na ogół odmienny przebieg i może prowadzić do trwałego uszkodzenia OUN, a czasem zgonu dziecka. Infekcje wewnątrzmaciczne, okołoporodowe lub w pierwszych tygodniach życia dziecka wywołują ciężkie zapalenie mózgu[3].
Należy zwrócić uwagę na to, że zakażenia HSV należą do najczęstszych przyczyn zachorowań i zgonów u pacjentów z upośledzeniem odporności, w tym po przeszczepach szpiku kostnego, narządów miąższowych oraz u chorych na AIDS[4].

Rozpoznanie infekcji HSV następuje zwykle na podstawie obrazu klinicznego. W wątpliwych przypadkach można posłużyć się izolacją HSV w hodowli komórkowej albo wykryć DNA wirusa za pomocą PCR lub badań serologicznych[1].

Leczenie
Podstawowym środkiem stosowanym w profilaktyce i terapii zakażeń wywołanych przez HSV jest acyklowir. Jest to analog nukleozydowy, specyficznie hamujący replikację HSV-1, HSV-2, a także replikację wirusa ospy wietrznej – półpaśca (VZV). Acyklowir wykazuje bardzo dobrą skuteczność, selektywność oraz stosunkowo małą toksyczność. Efektywność leczenia acyklowirem zależy jednak w dużym stopniu od jego właściwego zastosowania. Zalecana dawka i droga podania leku oraz czas trwania terapii zależą od: wieku chorego i sprawności jego układu odpornościowego, typu wirusa Herpes (HSV-1, HSV-2), obrazu klinicznego choroby oraz okresu infekcji (zakażenie pierwotne, aktywacja latentna, profilaktyka nawrotów).

Acyklowir wykazuje bardzo dobrą skuteczność, gdy jest podany wcześnie, zwłaszcza w fazie objawów prodromalnych. Uzyskuje się wówczas skrócenie czasu utrzymywania się wirusów w wydzielinach, szybsze gojenie osutki oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. Ciężki przebieg choroby bądź obniżona odporność pacjenta są wskazaniem do podania acyklowiru w większej dawce drogą doustną lub w formie dożylnej, a także przedłużenia terapii[5]. Do leków skutecznych w zakażeniu HSV zaliczamy również: denotiwir, walacyklowir, pencyklowir, famcyklowir i briwudynę[6].

Zdolność HSV do przetrwania w organizmie chorego w formie latentnej powoduje, że człowiek raz zakażony musi zawsze liczyć się z możliwością nawrotu choroby. Opryszczka to wirus, który nie śpi…

Piśmiennictwo
1. Szczeklik A., Gajewski P. [red].: Choroby wewnętrzne. Kompendium Medycyny Praktycznej, MP, Kraków, 2009: 903-906.
2. Mrozińska M.: Zakażenia wirusami Herpes manifestujące się zakażeniami skórnymi, Przewodnik Lekarza, 2004, 9: 72-77.
3. Figlarowicz M.: Acyklowir w terapii przeciwwirusowej, Postępy w Dermatologii i Alergologii, 2003, XX(3): 178-182.
4. Simon K., Dziemianko I.: Obraz kliniczny zakażeń herpesviridae w stanach obniżonej odporności – u chorych po przeszczepach szpiku kostnego i narządów miąższowych, Przegląd Epidemiologiczny, 2003, 58: 289-297.
5. Figlarowicz M.: Wirusy opryszczki – przebieg kliniczny infekcji i terapia, Przewodnik Lekarza, 2005, 6: 96-103.
6. Wiater E., Jędrzejczak W.W.: Nowe leki przeciwwirusowe, Współczesna Onkologia, 2004, 8(2): 65-69.

4.3/5 - (310 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH