Opalanie nie zawsze bezpieczne

Opalanie nie zawsze bezpieczne


Dobroczynne działanie słońca na organizm człowieka udowodniono naukowo. Należy jednak pamiętać, że zbyt duża ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe może być szkodliwa dla zdrowia.

Oparzenia słoneczne to nie jedyne zgubne skutki zbyt częstych kąpieli słonecznych. Wśród innych konsekwencji można wymienić: udar cieplny, alergie, uszkodzenie wzroku, strukturalne i funkcjonalne uszkodzenia komórek w następstwie działania wolnych rodników, fotostarzenie się skóry oraz zmiany nowotworowe.

Rodzaje promieniowania
Promieniowanie ultrafioletowe, w zależności od długości fali, dzieli się na trzy główne zakresy: UVA, UVB, UVC. Promienie UVA o najdłuższej fali (od 320 do 400 nm) przenikają przez szyby okienne, penetrują naskórek oraz docierają do skóry właściwej. Jeśli nie jest ona prawidłowo chroniona, dochodzi do uszkodzenia komórek, naczyń krwionośnych i włókien kolagenowych.
Promienie UVB (o długości fali od 290 do 320 nm) są odpowiedzialne za wywoływanie reakcji rumieniowej. Docierają one do naskórka i powodują zaczerwienienie i oparzenie słoneczne. Zarówno UVA, jak i UVB mogą uszkadzać soczewkę oka i prowadzić do rozwoju zaćmy.

Promienie słoneczne UVC o najkrótszej fali (od 290 nm) szczególnie niekorzystnie oddziałują na skórę, ponieważ mają silne właściwości mutagenne. Są one jednak prawie całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową stratosfery.

Reakcja na promieniowanie ultrafioletowe
Światło słoneczne ma dobroczynne właściwości. Poprawia samopoczucie, zwiększa syntezę witaminy D, wspomaga leczenie łojotoku, łuszczycy czy gruźlicy. Jednak nadmierna ekspozycja skóry na słońce może prowadzić do wielu negatywnych skutków. Bezpośrednim następstwem jest odczyn rumieniowy. Jest to naturalna reakcja skóry na nadmierną dawkę promieniowania, tzn. przekraczającą minimalną dawkę rumieniową. Ta ostatnia definiowana jest jako najmniejsza dawka, która po 24 godzinach od ekspozycji jest zdolna wywołać u danego osobnika ograniczony rumień w obrębie skóry poddanej naświetlaniu. Jest ona indywidualna dla każdego i zależy od fototypu skóry.

Kliniczne objawy ostrego odczynu posłonecznego to obrzęk skóry z rumieniem, a niekiedy nawet z odczynem pęcherzowym. Towarzyszy mu bolesność i intensywne pieczenie, a zmiany zapalne utrzymują się dłużej niż 72 godziny. Późniejszym następstwem tej reakcji jest hiperpigmentacja, czyli właściwa opalenizna oraz przerost warstwy rogowej naskórka i jego złuszczanie.
Powyższym objawom może towarzyszyć udar słoneczny lub cieplny. Ten ostatni powstaje w wyniku nadmiernej akumulacji ciepła w organizmie. Udar słoneczny jest natomiast skutkiem bezpośredniego oddziaływania promieni słonecznych na okolicę głowy i karku oraz przekrwienia opon mózgowych i mózgu. Jego objawami mogą być: utrata orientacji, bóle i zawroty głowy, gorączka, nudności, wymioty, drgawki, osłabienie, a nawet utrata przytomności.

Należy także pamiętać, że niektóre substancje zawarte w lekach, sokach z roślin czy kosmetykach mogą uwrażliwiać skórę na działanie UV i prowokować reakcje fototoksyczności. Należą do nich: sulfonamidy, leki moczopędne i przeciwcukrzycowe, gryzeofulwina, tetracykliny, leki przeciwarytmiczne (np. amiodaron), przeciwpadaczkowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Do substancji fotouczulających należą również konserwanty (np. salicylanilidy), dziurawiec oraz dziegcie i psoraleny zawarte np. w pietruszce, koprze czy kolendrze.

Długoterminowym negatywnym efektem ekspozycji na promieniowanie UV jest starzenie się skóry oraz powstawanie nowotworów (zwłaszcza czerniaków). Fotostarzenie wynika z kumulacji uszkodzeń i niewłaściwej naprawy komórek. Manifestuje się grubymi zmarszczkami i głębokimi bruzdami, utratą elastyczności skóry, szorstkością, przebarwieniami, zmianami o charakterze zwyrodnieniowym i przednowotworowym.

Leczenie oparzeń słonecznych
Łagodzenie skutków oparzeń słonecznych opiera się na objawowym leczeniu bólu lub świądu. Ulgę przyniosą na pewno chłodne okłady, zawiesiny chłodzące skórę, glikokortykosteroidy stosowane miejscowo i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Należy również stale uzupełniać płyny.

W leczeniu ostrych odczynów posłonecznych stosuje się także środki nawilżające, chroniące skórę przed utratą wody i pozwalające na jej uzupełnienie w warstwie rogowej. Powinny być aplikowane możliwie często, również po ustąpieniu objawów oparzenia. Tradycyjnie stosowanym lekiem łagodzącym i nawilżającym jest dekspantenol. W aptekach można go nabyć w postaci kremów, maści, pianek i aerozoli (Bepanthen, Panthenol). Po wchłonięciu przez skórę jest on metabolizowany do kwasu pantotenowego (witaminy B5) niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania nabłonka i skóry. Działa przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie, zwiększa elastyczność i nawilżenie skóry.

Popularnym środkiem wspomagającym procesy regeneracyjne w skórze jest również alantoina dostępna bez recepty w postaci pudrów, maści i kremów (np. Alantan maść, Altek zasypka). Pobudza ona ziarninowanie i oczyszczanie rany, a także ułatwia oddzielanie tkanek martwych. Innym środkiem stosowanym przy rumieniu słonecznym jest bezbiałkowy, dializowany z roztworu etanolowego, wyciąg z krwi cielęcej o nazwie Solcoseryl. Poprawia gojenie i bliznowacenie, a także zwiększa transport tlenu i glukozy do komórek, co przyspiesza procesy naprawcze i regeneracyjne. Nasila również syntezę kolagenu oraz stymuluje migrację i proliferację komórek. Stosuje się go w leczeniu oparzeń oraz blizn pooparzeniowych.

Pomocne mogą być również zioła. Okłady z wyciągu z kory dębu działają hemostatycznie dzieki obecności garbników, a zawarty w naparach z liści pokrzywy kwas pantotenowy przyspiesza regenerację tkanek. Do przemywania oparzeń można stosować krople zawierające propolis, gdyż zawarte w kicie pszczelim flawonoidy, terpeny, wosk, biopierwiastki i witaminy działają przeciwdrobnoustrojowo, zmniejszają kruchość naczyń włosowatych oraz stymulują regenerację tkanek. Oczywiście nie zaleca się ich osobom uczulonym na produkty pszczele.

Profilaktyka
Najważniejsze elementy naturalnej ochrony skóry przed działaniem promieni słonecznych to naturalny barwnik – melanina, a także warstwa rogowa naskórka i płaszcz wodno-lipidowy, które odbijają część światła. Niemniej jednak są one niewystarczające przy dużym natężeniu promieniowania. Należy wtedy zastosować odpowiednią ochronę w postaci preparatu kosmetycznego z filtrem.


Kliniczne objawy ostrego odczynu posłonecznego to obrzęk skóry z rumieniem, a niekiedy nawet z odczynem pęcherzowym. Towarzyszy mu bolesność i intensywne pieczenie, a zmiany zapalne utrzymują się dłużej niż 72 godziny. Późniejszym następstwem tej reakcji jest hiperpigmentacja, czyli właściwa opalenizna oraz przerost warstwy rogowej naskórka i jego złuszczanie.


Jak określić fototyp?
Fototyp / Cechy
I – celtycki / włosy blond/rude, bardzo jasna cera, oczy jasnoniebieskie/jasnozielone, liczne piegi, zawsze oparzenia słoneczne
II – północnoeuropejski / włosy – jasny/ciemny blond, jasna cera, oczy niebieskie/szare/zielone, piegi, często oparzenia
III – środkowoeuropejski / włosy – ciemny blond/brązowe, lekko śniada karnacja, oczy brązowe/szare/niebieskie, czasem oparzenia skóry
IV – południowoeuropejski / włosy ciemne, śniada karnacja, oczy ciemnobrązowe/czarne, rzadko oparzenia, zawsze opalenizna
V – przedstawiciele razy żółtej i Arabowie / stała umiarkowana pigmentacja
VI – afroamerykański / czarna skóra i włosy, brak poparzeń słonecznych

4.9/5 - (196 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH