Nie gorączkuj się!

Normalna temperatura ludzkiego ciała waha się w ciągu dnia. Najniższa jest w godzinach porannych, a najwyższa po południu. Może wzrastać po owulacji oraz wysiłku fizycznym. Wykazuje także różne wartości zależnie od miejsca jej pomiaru.

Organizm ludzki może zareagować stanem podgorączkowym lub gorączką z różnych powodów. Mogą to być: infekcje bakteryjne lub wirusowe, przeziębienie, przegrzanie, reakcje alergiczne, uszkodzenia tkanek, nadczynność tarczycy, pasożyty, kontakt z pirogenami (substancjami gorączkotwórczymi) czy też związkami chemicznymi.

Mechanizm obronny
Gorączka sama w sobie nie jest chorobą, lecz namacalnym przejawem aktywności ludzkiego systemu odpornościowego, który wyzwala mechanizmy obronne w wyniku zakażenia, urazu lub zapalenia. Podwyższając temperaturę ciała, organizm hamuje inwazję drobnoustrojów i przyczynia się do ich zwalczania. Nie zawsze więc próby zbijania gorączki mają sens.

Bywają jednak sytuacje, w których gorączka, szczególnie ta długo utrzymująca się, może rodzić szereg powikłań, odbić się na stanie zdrowia człowieka, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.

Granice wytrzymałości
Gorączce bardzo często towarzyszy złe samopoczucie, zmęczenie i osłabienie organizmu. W czasie jej trwania obserwuje się przyspieszenie czynności serca oraz wzrost częstości oddechu. Jest to szczególnie niekorzystne u osób z chorobami sercowo-naczyniowymi.

W wyniku obfitego pocenia się może dochodzić do odwodnienia organizmu, dlatego tak ważne jest przyjmowanie dużej ilości płynów.

Człowiek jest w stanie wytrzymać gorączkę do 42-43°C. Powyżej tej wartości rozpoczyna się proces denaturacji białek. Prowadzi on do wyniszczenia organizmu. Szczególnie groźne bywa przegrzanie mózgu.

Zwalczanie gorączki
W zależności od przyczyn pojawienia się gorączki zwalcza się ją różnymi sposobami.
Jeśli gorączka pojawia się równolegle do toczącej się poważnej choroby, jak na przykład zapalenia opon mózgowych czy choroby nowotworowej, wówczas jej zwalczanie odbywa się dzięki leczeniu choroby podstawowej.
W zbijaniu gorączki powszechne jest również stosowanie okładów z lodu lub zimnej wody, roślinnych środków napotnych i przeciwgorączkowych (np. herbata z malinami) oraz znanych środków, takich jak aspiryna, paracetamol czy ibuprofen.

Rodzaje termometrów
Tradycyjny termometr rtęciowy umożliwia dokonywanie pomiarów pod pachą, w jamie ustnej oraz odbytnicy.
Termometr elektroniczny mierzy temperaturę w sposób podobny do termometru rtęciowego, przy czym pomiar trwa krócej, a o jego zakończeniu informuje nas sygnał dźwiękowy.

Bezdotykowy termometr elektroniczny działa mierząc promieniowanie cieplne. Pomiar jest dokładny i bardzo szybki, gdyż trwa zaledwie kilka sekund, stąd ten typ termometru cieszy się dużym zainteresowaniem w przypadku mierzenia temperatury u małych dzieci.

Termometr paskowy do mierzenia temperatury na czole stosowany jest głównie u małych dzieci, jednak podaje temperaturę tylko w przybliżeniu.

WARTO WIEDZIEĆ
O gorączce mówimy, gdy temperatura:

• pod pachą wzrasta powyżej 37,5°C
• w ustach wzrasta powyżej 37,8°C
• w odbytnicy oraz uchu wzrasta powyżej 38,0°C

Stan pomiędzy wartościami prawidłowymi a gorączką nazywamy stanem podgorączkowym.