Nie daj się miażdżycy

Miażdżyca – to schorzenie zna większość dorosłych Polaków i brzmi dla nich prawie jak wyrok. Mimo to, wielu z nas nie wie, jak się przed nią bronić.

Miażdżyca jest przewlekłą chorobą, którą zapoczątkowuje wnikanie cholesterolu do naczyń krwionośnych, co w konsekwencji prowadzi do zwężania tętnic. Jeżeli zwężenie powstaje w tętnicach wieńcowych, zaopatrujących serce, dochodzi do zawału.

Zawał serca
Zawał serca jest jedną z najbardziej znanych i dramatycznych postaci choroby wieńcowej, charakteryzującej się niedostatecznym ukrwieniem serca, spowodowanym zamknięciem światła tętnic wieńcowych, odżywiających mięsień serca. Za zamknięcie światła tętnicy wieńcowej odpowiada skrzeplina. Skrzeplina powstaje przez pęknięcie blaszki miażdżycowej i uwolnienie z niej substancji prowokujących krzepnięcie krwi. Zawał występuje zwykle w miejscu unaczynionym przez tętnicę wieńcową o stosunkowo niedużych zmianach miażdżycowych. „Młode” blaszki miażdżycowe są niestabilne i łatwiej pękają. Dlatego stosunkowo często zawał jest pierwszym objawem choroby wieńcowej. W momencie pęknięcia blaszki i powstania w tym miejscu zakrzepu występuje ostra niedrożność tętnicy wieńcowej, powodująca martwicę mięśnia serca czyli zawał. Najczęstszym objawem zwiastującym zawał serca jest ból umiejscowiony w klatce piersiowej, za mostkiem. Inne ważne objawy to: lęk, uczucie niepokoju, osłabienie i duszności.

Przeważnie nie daje się ustalić, dlaczego doszło do pęknięcia blaszki miażdżycowej. Czasami momentem prowokującym jest duży wysiłek fizyczny, innym razem stres lub uraz. Zawały serca występują częściej wczesnym rankiem, co może być spowodowane większą skłonnością do agregacji (zlepiania się) płytek o tej porze dnia.

Grupa ryzyka
W grupie ryzyka zawału znajdują się osoby obciążone cukrzycą, otyłością, nadciśnieniem, hipercholesterolemią, podwyższonym poziomem kwasu moczowego, a także palacze oraz osoby obciążone genetycznie. Warto wiedzieć, że lekiem pierwszej pomocy wstanie przedzawałowym, jest kwas acetylosalicylowy. Kwas acetylosalicylowy przeciwdziała zlepianiu się płytek krwi, zapobiegając tym samym zamykaniu się światła naczynia wieńcowego, a więc i zawałowi. Natomiast wleczeniu szpitalnym z zastosowaniem streptokinazy, pozwala podwyższyć wskaźnik udrożnienia naczyń nawet o25 procent. Ponadto ma działanie profilaktyczne – chroni przed zawałem nie tylko serce, ale i mózg. Zapobiegawczo podawany jest w znacznie mniejszych dawkach niż np. w infekcjach.

Dieta
Warto pomyśleć o stosowaniu odpowiedniej diety. Najkorzystniejszą dla osób zagrożonych miażdżycą jest dieta śródziemnomorska. Dieta ta, jest bogata w kwas foliowy, witaminy B6, B12 i korzystną kombinację kwasów tłuszczowych. Kwas foliowy zawierają np. brokuły, warzywa liściaste, owoce cytrusowe i orzechy. Witamina B6 znajduje się w ciemnym pieczywie, bananach i rybach. Natomiast witaminę B12 zawierają drożdże, jaja i przetwory mleczne, a kwasy tłuszczowe, działające przeciw miażdżycowe, zawiera oliwa z oliwek.

W zapobieganiu miażdżycy ma również pomóc opracowana niedawno, przez najwybitniejszych polskich specjalistów „Karta profilaktyki miażdżycy”. Wymienione są w niej wszystkie czynniki ryzyka i metody jej zapobiegania. Otrzymają ją lekarze pierwszego kontaktu, co ma im ułatwić skuteczniejsze leczenie i zapobieganie miażdżycy.

#czy wiesz że…
U osób spożywających orzechy więcej niż cztery razy w tygodniu, ryzyko choroby niedokrwiennej serca zmniejszyło się o 50 procent. W orzechach znajduje się bardzo dużo cennego tłuszczu podobnego do oliwy z oliwek. Zawarte w nim kwasy nienasycone, obniżają poziom cholesterolu i hamują rozwój miażdżycy. Zawarta w orzechach arginina, czyli aminokwas wchodzący w skład białek, rozszerza naczynia i zapobiega miażdżycy.