Mikroelementy naszego życia

Wszyscy wiedzą, że witaminy są niezbędne dla zdrowia, tymczasem niedoceniane mikroelementy pełnią liczniejsze i nierzadko ważniejsze funkcje niż witaminy.
Nie ustalono dotychczas kompletnej listy mikroelementów, ale zalicza się do nich: miedź, cynk, jod, fluor, mangan, selen, molibden, kobalt i chrom. Niektórzy naukowcy wymieniają tu także nikiel, wanad, krzem, a nawet cynę.

Mikroelementy znane…
Miedź bierze udział w przemianach metabolicznych organizmu, jest niezbędna do tworzenia czerwonych krwinek oraz wspomaga tworzenie tkanki łącznej. Przy jej udziale powstaje melanina – pigment nadający barwę skórze. Istotną rolą miedzi jest udział w procesie „likwidacji” niebezpiecznych dla organizmu wolnych rodników. èródłem tego pierwiastka są: wątróbka, orzechy, jaja, ryby i rośliny strączkowe. Na ogół podaż miedzi w przeciętnej diecie zaspokaja potrzeby organizmu.

Jod reguluje pracę tarczycy i głównie w tym narządzie występuje w dużych ilościach. Dostaje się on do organizmu nie tylko z pokarmem (sól kamienna), ale również poprzez skórę i drogi oddechowe. Niedobór jodu jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży – może spowodować wady płodu i gorszy rozwój umysłowy dziecka.

Znanym powszechnie mikroelementem jest fluor, niezbędny do prawidłowej mineralizacji i zapobiegający próchnicy zębów. Występuje on w wodzie „kranowej”, co pozwala na przyjmowanie go w odpowiednich ilościach, chociażby w postaci codziennej herbaty.

Cynk wpływa na przemiany białek i węglowodanów w organizmie. Wchodzi w skład enzymów trawiennych i odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu insuliny. Wpływa na system immunologiczny, zwiększając odporność na infekcje. Podkreśla się jego rolę w profilaktyce przerostu prostaty. Cynk przyspiesza gojenie się ran, co jest istotne szczególnie u osób chorych na cukrzycę, u których proces ten przebiega trudniej. Doskonałe źródła cynku to: mleko, mięso, jaja, drożdże i warzywa.

Pierwiastkiem odpowiedzialnym za regulację poziomu cukru we krwi jest chrom. Wpływa on na poziom insuliny poprzez pobudzanie trzustki do jej produkcji. Reguluje apetyt i, jak się powszechnie przyjęło, zmniejsza apetyt na słodycze. Objawy niedoboru chromu manifestują się głównie przez układ nerwowy – obserwujemy apatię, drażliwość, skłonność do depresji oraz wzmożony apetyt na słodycze i większy pociąg do alkoholu. Słodycze i alkohol stają się sposobem na przezwyciężenie melancholijnego nastroju, co wiąże się z oczywistymi konsekwencjami. Chrom występuje w wątróbce i drożdżach.

Kolejnym mikroelementem jest kobalt, nieodzowny w produkcji czerwonych krwinek i witaminy B12. Znajduje się on w mięsie, nabiale i niektórych warzywach. Niedostateczną ilość kobaltu w organizmie stwierdza się rzadko i prawie wyłącznie u osób stosujących dietę wegetariańską.

I mniej znane…
Mangan jest „aktywatorem” enzymów, m.in w przemianach mocznika, glukozy i cholesterolu. Wpływa na prawidłowe krzepnięcie krwi. Jest potrzebny do zachowania prawidłowego stanu kości oraz poprawnego funkcjonowania układu nerwowego. Reguluje także aktywność płciową. Objawy niedoboru tego pierwiastka mogą dotyczyć wielu funkcji organizmu i powodować np. bóle stawów, napięcie nerwowe, brak popędu płciowego, pogorszenie się stanu skóry. Źródła manganu to: ziarna zbóż, żółtko, zielone warzywa.

Molibden jest składnikiem tzw. metaloenzymów, które regulują przemiany białek i tłuszczów. Jego nadmiar powoduje zaburzenia w gospodarce miedzią i fosforem w ustroju, natomiast niedobór powoduje „starzenie” organizmu. Podstawowe źródła molibdenu stanowią ziarna zbóż i naturalny ryż.

Do mikroelementów zalicza się również selen, który przeciwdziała przedwczesnemu starzeniu się komórek (przeciwutleniacz) i jest składnikiem enzymów regulujących „obieg” siarki w ustroju i enzymów krwi.

Nie wszystkie funkcje mikroelementów zostały zbadane. W przypadku niektórych pierwiastków śladowych stwierdzono tylko, że są niezbędne dla organizmu, ale nie poznano ich roli. Jednak informacje, którymi dysponuje dzisiejsza nauka, pozwalają kategorycznie stwierdzić, że mikroelementy są niezbędne dla zachowania zdrowia. Ponieważ codzienna dieta nie zapewnia nam prawidłowej podaży wszystkich ważnych pierwiastków, należy sięgnąć po odpowiednio zbilansowane preparaty zawierające minerały.