Menu dla nerek

Dieta oparta na zaleceniach lekarzy i dietetyków jest najlepszą profilaktyką przeciwko chorobom nerek, nawrotom kamicy nerkowej. Co jeść, co ograniczyć, a z czego zupełnie zrezygnować, aby zadbać o swoje nerki, a przede wszystkim zatrzymać tworzenie się kamieni?

Wrogowie
Najważniejsze jest ograniczenie lub nawet całkowite wyeliminowanie soli z diety. Niestety nie wystarczy tutaj schowanie solniczki. Sól ukrywa się w wędzonych mięsach, wędlinach, oliwkach, kwaszonej kapuście, wędzonych rybach oraz daniach mrożonych i puszkowanych.

Ponadto należy ograniczyć spożycie mięsa. Podwyższa ono stężenie wapnia, szczawianów oraz kwasu moczowego, co bardzo sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. Badania dowodzą, że ryzyko wystąpienia kamicy wzrasta trzykrotnie u osób jedzących dużo mięsa. Białko zaś jest czynnikiem zakwaszającym płyny ustrojowe oraz mocz.

Do powstawania kamicy nerkowej przyczyniają się też produkty bogate w szczawiany, których nadmiar zostaje zatrzymany w nerkach w postaci złogów. Trzeba więc zrezygnować z warzyw, takich jak: szpinak, rabarbar, buraki i botwina.

Sprzymierzeńcy
Wspaniałym obrońcą w walce z kamieniami nerkowymi jest woda. Przy skłonnościach do złogów nerkowych trzeba pić do ośmiu szklanek dziennie. Rozcieńczanie moczu ułatwia wydalanie nadmiaru szczawianów i wapnia, co zapobiega łączeniu się i krystalizowaniu tych związków. Wodę powinno się pić samą lub z dodatkiem soku jabłkowego. Herbata, czekolada, słodkie napoje czy soki powodują dodatkowe zakwaszenie moczu, tworząc warunki do powstawania kamieni.

O swoje nerki można zadbać wprowadzając do diety błonnik. Jego najlepszymi źródłami – dla osób skłonnych do odkładania się kamieni – są otręby ryżowe i kukurydziane.

Prawidłowa dieta
Osoby skłonne do odkładania się kamieni mogą opóźnić tę chorobę albo nawet jej uniknąć przestrzegając prawidłowej diety. Ustala się ją, biorąc pod uwagę główny składnik kamieni. Ogólnie w każdym przypadku choroby nerek należy unikać potraw smażonych, pieczonych i duszonych z dodatkiem tłuszczu. Zdecydowanie najlepszą metodą przygotowywania potraw jest gotowanie w wodzie lub na parze. Najlepiej spożywać chude mięso drobiowe i cielęce. Jego ilość w dziennej racji pokarmowej nie powinna jednak przekraczać 100-150 g.

Kamica szczawianowa
Produkty niewskazane: czekolada, kakao, szczaw, szpinak, rabarbar, botwina, cytryna, agrest, suszone śliwki, suszone figi, rzepa, nasiona roślin strączkowych, mocna herbata, kawa, ostre przyprawy (w tym pieprz).

Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: cukier, mleko, jajka, ziemniaki, śliwki, truskawki, marchew, buraki, pomidory, zielony groszek, groch oraz inne rośliny strączkowe.

Produkty zalecane: duże ilości płynów, mięso, zwłaszcza drobiowe, ryby, kapusta, ogórki, cebula, owoce (poza wymienionymi wyżej), masło, produkty zbożowe oraz zioła (ziele nawłoci, rdestu ptasiego i skrzypu).

Pacjenci cierpiący na postać jelitową tej kamicy powinni zwiększyć ilość wapnia w pożywieniu, co spowoduje zmniejszenie wchłaniania szczawianów.

Kamica moczanowa
Aby zmniejszyć zawartość kwasu moczowego w moczu, należy ograniczać spożycie związków purynowych. Związki te występują w mięsie i jego wyrobach, należy więc zmniejszyć spożywanie tych produktów do 150 g na dobę. Produkty niewskazane: podroby (wątroba, nerki, mózg i serca), sardynki, czekolada, kakao, mocna herbata, kawa, wieprzowina, baranina, śledzie, kawior, orzechy.

Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: ryby, mięso wołowe, cielęce lub drób, wywary mięsne i grzybowe, rośliny strączkowe (groch, fasola, soczewica i bób) oraz masło.

Produkty zalecane: duża ilość płynów, w tym wody mineralnej, warzywa, owoce, mleko, chudy ser, ziemniaki, cukier oraz potrawy mączne.

Kamica fosforanowa
Produkty zabronione: sery, rośliny strączkowe i ich nasiona, alkaliczne wody mineralne.

Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: ziemniaki, warzywa, owoce, mleko, jajka. Produkty zalecane: duże ilości płynów, mięso, ryby, sery, chleb, wszystkie rodzaje kasz, makarony, masło, zioła (ziele skrzypu, owocnia fasoli, korzeń wilżyny, kwiat wiązówki).

W leczeniu tego rodzaju kamicy najistotniejsze jest zakwaszenie moczu. Nie można jednak tego osiągnąć wyłącznie dzięki diecie, dlatego konieczne jest włączenie leków zakwaszających.

Kamica cystynowa
Produkty zabronione: szpinak, rabarbar, agrest, rodzynki, śliwki, goździki, borówki, winogrona, rośliny strączkowe, kakao oraz szczaw.

Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: mleko i przetwory mleczne, fasola, pomidor, brukselka, pomarańcza, ananas, truskawka.

Produkty zalecane: inne produkty roślinne.

tekst: Iwonna Widzyńska-Gołacka,
konsultacja: doc. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska