Leczenie alergii

Nasz układ odpornościowy przystosowany jest do obrony organizmu przed czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi, np. przed agresją drobnoustrojów chorobotwórczych.

Czasem jednak nasz organizm, przy spadku odporności, wykazuje nadwrażliwość. Wtedy chroniące nas komórki atakują zewnętrzne czynniki, np. pyłki roślin, sierść zwierząt czy niektóre substancje zawarte w pokarmie. Stają się one dla naszego organizmu alergenami. Dochodzi wtedy do tzw. reakcji alergicznej. Jej objawy to: kichanie, wodnisty wyciek z nosa, łzawienie oczu, ataki duszności, zmiany skórne (świąd, zaczerwienienie, obrzęk), wstrząs anafilaktyczny (nagły spadek ciśnienia krwi, duszności, nudności, nawet utrata przytomności), złe samopoczucie (np. brak koncentracji, uczucie rozbicia itp.). Reakcja alergiczna może być natychmiastowa (wstrząs anafilaktyczny), może też rozwijać się długo i niepostrzeżenie (alergie pokarmowe). Alergia nieleczona lub zbyt późno wykryta stwarza zagrożenie życia.

Przyczyny alergii
Alergia może mieć podłoże genetyczne. Na jej rozwój wpływają też czynniki środowiskowe (zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby), kosmetyki, niektóre leki (antybiotyki), palenie papierosów. Również depresja lub przewlekły stres mogą wzmocnić reakcje alergiczne.

Przeciwdziałanie alergii
Polega na rozpoznaniu alergenu i unikaniu go. Lekarze stosują trzy rodzaje testów: skórne, laboratoryjne i ekspozycyjne.

• Testy skórne wykrywają objawy alergii wziewnej: kataru siennego, zmian atopowych skóry. W wypadku alergii pokarmowej są mniej przydatne, gdyż skóra słabo odpowiada na podany alergen i często wynik testów jest błędny. Najlepiej wykonywać je między 5. a 50. rokiem życia.
• Jeżeli testów skórnych nie można wykonać (np. z powodu choroby skóry, u małych dzieci lub osób starszych) albo okażą się ujemne, przeprowadza się tzw. badania serologiczne.
• Z kolei testy ekspozycyjne polegają na umyślnym wywołaniu kontaktu z domniemanym alergenem (nakropIenie roztworu alergenu na śluzówkę nosa, podanie go przez inhalację lub do żołądka).
• U osób z podejrzeniem astmy oskrzelowej zaleca się badanie spirometryczne, polegające na pomiarze ilości wdychanego i wydychanego powietrza.
• W przypadku alergii pokarmowej stosuje się tzw. diety eliminacyjne. Z jadłospisu usuwa się na mniej więcej dwa tygodnie produkt spożywczy podejrzany o wywoływanie alergii.

Metody leczenia alergii
Proponuje je zarówno medycyna klasyczna (leki antyhistaminowe, terapia autoimmunologiczna), jak i niekonwencjonalna (homeopatia, akupuntura czy ziołolecznictwo).

Przełomem w leczeniu alergii były leki antyhistaminowe, hamujące reakcje alergiczne. Do leczenia kataru siennego doskonale nadają się leki obkurczające (ksylometazolina) lub przeciwhistaminowe (cetryzyna, laratydyna). W astmie leki te nie są skuteczne. Trzeba podać środki rozszerzające oskrzela i leki przeciwzapalne: kromony i glikokortykosteroidy.

Alergiom skórnym często towarzyszy swędzenie, warto wtedy podać miejscowo leki antyhistaminowe o silnym działaniu przeciwświądowym.

Lekarze często stosują też tzw. odczulanie, czyli rodzaj szczepienia uodparniającego. Alergikowi podaje się coraz większe dawki alergenów, żeby nauczyć organizm tolerancji. Leczenie jest długotrwałe.
Odczulanie pozwala zmniejszyć objawy alergiczne o 50–80 procent.

Alergie wziewne
Alergeny dostają się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Są to odchody roztoczy kurzu domowego, pyłki roślin, zarodniki pleśni oraz cząstki skóry i sierści zwierząt. Wywołują sezonowy katar sienny, pyłkowicę i astmę.

Alergie pokarmowe
Alergenami są produkty żywnościowe: nabiał, białko jaj, miód, kakao, ryby, owoce (orzechy) i warzywa oraz niektóre leki. Mogą one wywołać zmiany skórne, objawy żołądkowo-jelitowe, a nawet wstrząs anafilaktyczny.

Alergie skórne
Jad owadów, uczulenie „na słońce”, różne rodzaje uczuleń kontaktowych, np. na wodę, detergenty, kosmetyki, metale (biżuteria), są również niebezpieczne, a leczenie ich polega przede wszystkim na jak najszybszym wyeliminowaniu tego czynnika z otoczenia.