Bezpieczna podróż w tropiki

Bezpieczna podróż w tropiki


Polacy coraz chętniej podróżują do egzotycznych krajów. Żeby jednak wymarzone wakacje nie zamieniły się w koszmar, warto wiedzieć, na co zaszczepić się przed wyjazdem.

Z danych Warszawskiego Instytutu Turystyki wynika, że w roku 2010 prawie 7,1 mln Polaków wyjechało z kraju w celach turystycznych. Coraz częściej udajemy się do krajów tropikalnych. Jak wynika z danych Międzywydziałowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, u 60-70 proc. turystów powracających z wakacji występują różnego rodzaju objawy chorobowe. Około 5 proc. podróżujących wymaga konsultacji lekarskiej, a 1 proc. z nich hospitalizacji. Według badań przeprowadzonych w latach 2008-2010, spośród 210 polskich podróżników tylko 42 proc. korzystało z jakiegoś rodzaju poradnictwa medycznego przed wyjazdem. Jedynie co piąty stosował chemioprofilaktykę malarii. Można więc powiedzieć, że często na własne życzenie zapadamy na którąś z egzotycznych chorób.

Z kolei szwajcarscy naukowcy z uniwersytetu w Zurychu badali, czy częściej chorują kobiety, czy mężczyźni. Przebadano 59 tysięcy osób, które w latach 1997-2007 skorzystały z pomocy sieci 44 klinik dla podróżujących. Okazało się, że kobiety przeważnie zapadały na choroby układu pokarmowego (w tym ostry rozstrój żołądka i dolegliwości jelitowe), a także na infekcje dróg oddechowych i problemy związane z nietolerancją leków. Były też bardziej podatne na stres. Natomiast mężczyźni łatwiej łapali infekcje objawiające się wysoką temperaturą oraz przenoszone przez komary, w tym malarię. Częściej też konsekwencją ich beztroski były choroby przenoszone drogą płciową. Więcej panów niż pań zapadało na wirusowe zapalenie wątroby. Także częściej występowały u nich dolegliwości ze strony serca i układu krążenia. Szwajcarskie dane wskazują też, że kobiety przed podróżą liczniej zgłaszały się do lekarzy, by zasięgnąć porad dotyczących spraw zdrowotnych w podróży, zadawały bardziej dociekliwe pytania, częściej korzystały ze szczepień nieobowiązkowych.

Lepiej dmuchać na zimne
Żeby zmniejszyć ryzyko zachorowań Polaków na groźne choroby w czasie podróży i pobytu w różnych strefach klimatycznych powstaje w naszym kraju sieć Certyfikowanych Centrów Medycyny Podróży. Ponadto zostały opracowane standardy zaleceń przed- i powyjazdowych. Warto skorzystać z tej pomocy. Na pierwszą wizytę do lekarza medycyny podróży najlepiej udać się 4­-6 tygodni przed wyjazdem. Osoby wyposażone w niezbędną wiedzę medyczną łatwiej uchronią się przed ewentualnymi chorobami, a jeśli już zachorują, będą wiedziały, co robić.

Przed wyjazdem do egzotycznych krajów dobrze też dowiedzieć się, na co trzeba się zaszczepić. Ale uwaga! Wybór szczepień zależy nie tylko od trasy podróży, ale również jej charakteru, rodzaju planowanej aktywności, terminu oraz stanu zdrowia turysty. A także od sytuacji epidemiologicznej w danym rejonie, która się nieustannie zmienia. Szczepienia ochronne wykonywane są w stacjach sanitarno-epidemiologicznych i innych wyspecjalizowanych placówkach. Po szczepieniu pacjent otrzymuje certyfikat szczepienia, czyli Międzynarodowe Świadectwo Szczepień (International Certificates of Vaccination), tzw. „żółtą książeczkę”. Brak świadectwa szczepień może narazić na kłopoty przy wjeździe do niektórych krajów, np. konieczność zaszczepienia się na przejściu granicznym, a nawet zakaz wjazdu.

Najczęstsze choroby tropikalne
Biegunka podróżnych potrafi zepsuć niejeden urlop. Powodują ją bakterie, najczęściej Escherichia coli. Objawy występują zwykle po 4-6 dniach od przyjazdu. Są to gwałtowne i bolesne skurcze brzucha, wodnista biegunka (3-15 wypróżnień na dobę), wymioty, nudności, niekiedy gorączka. Choroba trwa od 3 do 5 dni i najczęściej ustępuje samoistnie. Podstawą leczenia jest zapobieganie odwodnieniu. Należy więc dużo pić (napoje, woda wyłącznie z pojemników fabrycznie butelkowanych). Jeśli występują wymioty, trzeba pić często, ale po kilka łyków czy łyżeczek.

Jedyną ochroną przed biegunką podróżnych jest zachowanie higieny (mycie rąk przed posiłkami, po skorzystaniu z toalety), unikanie produktów z niepewnych źródeł (bazary, targi), rezygnacja z sałatek, majonezu, nadpsutych produktów spożywczych, owoców morza, unikanie niegotowanej wody (w tym wody do mycia zębów czy kostek lodu do zimnych napojów!), obieranie owoców ze skórki, spożywanie potraw przygotowywanych na gorąco i ze znanego źródła, picie wody i napojów wyłącznie z fabrycznie zamykanych butelek.

Malaria wywoływana jest przez pierwotniaka o nazwie Plasmodium, który przenoszony jest przez komara z gatunku Anopheles. Choroba objawia się wysoką gorączką, nudnościami, wymiotami, dreszczami, czasem także biegunką. Chory po ataku malarycznym jest osłabiony i następuje u niego gwałtowny spadek temperatury.
Profilaktyka polega na unikaniu miejsc, gdzie jest dużo komarów i stosowaniu odpowiednich środków przeciw ukąszeniom, m.in. tzw. repelentów. Warto też zażywać leki przeciwmalaryczne zalecone przez lekarza. Chemioprofilaktykę należy rozpocząć odpowiednio wcześnie przed wyjazdem i stosować podczas pobytu w rejonie zagrożonym oraz kontynuować przez zalecany okres po powrocie. Z kolei do leczenia malarii stosuje się chininę, chlorochinę, meflolchinę i leki skojarzone, np. atomakwon z prokwanilem oraz kombinacje leków z artemeterem, halofantryną, lumefantryną.

Leiszmanioza (zwana Dum Dum lub białym trądem) to jedna z najbardziej rozpowszechnionych i najgroźniejszych chorób pasożytniczych krajów tropikalnych. Wywołują ją wiciowce przenoszone przez moskity. Narażeni na to zakażenie są ludzie w Syrii, Bangladeszu, Brazylii, Indiach, Sudanie, Boliwii, Peru, Iranie i Arabii Saudyjskiej. Zmiany skórne, najczęściej w postaci owrzodzeń na twarzy, występują często dopiero po sześciu miesiącach od ukąszenia. Choroba jest trudna do leczenia, a zmiany są nieodwracalne. Twarz pozostaje zniekształcona i pokryta bliznami do końca życia. Istnieje też uogólniona postać leiszmaniozy, w której zarazek atakuje organy wewnętrzne, głównie śledzionę. Ta forma choroby może doprowadzić do śmierci. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków i związków antymonu (np.antymonoglukonian sodowy). W przypadku leiszmaniozy skórnej podaje się jeszcze ketonazol. Stosuje się również nowo opracowany cytostatyk – miltefozynę. Na leiszmaniozę nie ma szczepionki, toteż jednym sposobem uniknięcia zakażenia jest unikanie skupisk moskitów oraz stosowanie moskitiery.
Żółta febra (zwana też żółtą gorączką) występuje często w krajach Afryki, Ameryki Południowej i Środkowej. Wywołuje ją wirus (z grupy flavivirusów). Infekcja może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi – od łagodnych objawów do ciężkiej choroby, kończącej się śmiercią. Zakażenie powoduje wysoką gorączkę, której towarzyszy żółtaczka, dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, brak apetytu, nudności i wymioty. U części chorych objawy po kilku dniach mijają same lub stają się łagodniejsze. U około 15 proc. zarażonych choroba się nasila, przechodzi w fazę toksyczną, w której dochodzi do uszkodzenia wątroby i nerek. Pojawia się też skaza krwotoczna (śluzówki, nos i układ pokarmowy krwawią). Przed żółtą febrą zabezpiecza szczepionka (minimum 10 dni przed wyjazdem). Choroba występuje w Afryce, Ameryce Południowej, Azji.

Leptospiroza to najczęściej choroba odzwierzęca. Do infekcji dochodzi podczas kontaktu ze skażoną wodą lub glebą, w których znajdują się krętki, wydalane z moczem zakażonych ludzi i zwierząt. Bakterie mogą wniknąć do organizmu podczas brodzenia w wodzie, przemywania twarzy i, oczywiście, picia skażonej wody. Pierwsze objawy mogą wystąpić nawet po czterech tygodniach od infekcji. Należą do nich: gwałtowne dreszcze, wysoka temperatura, niekiedy pojawia się wysypka lub wybroczyny. Po tygodniu na ogół większość objawów ustępuje, ale choroba trwa i manifestuje się wysoką gorączką. To oznacza, że zakażone zostały narządy takie, jak wątroba, mięśnie, ośrodkowy układ nerwowy. Pojawiają się też kłopoty z krzepliwością krwi. Leczenie antybiotykami zapobiega powikłaniom i skraca okres rekonwalescencji.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A stanowi prawie 60 proc. wszystkich przypadków wirusowego zapalenia wątroby na świecie. Szacuje się, że nawet do 10 mln osób rocznie ulega zakażeniu. Rzadko zdarzają się przypadki o ciężkim przebiegu, ale często kończą się one śmiercią. Przed WZW A można się ochronić za pomocą szczepień. Wystarczy przyjąć dwie dawki szczepionki – lub trzy dawki skojarzonej, zyskując jednocześnie ochronę przed WZW typu A i WZW typu B.
Zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B następuje przez krew i płyny ustrojowe, m.in. podczas kontaktów seksualnych lub w wyniku zabiegów medycznych wykonanych źle wysterylizowanym sprzętem. Choroby można uniknąć dzięki szczepieniu. Pełną ochronę dają trzy dawki szczepionki przeciwko WZW typu B lub szczepionka skojarzona chroniąca przed WZW B oraz WZW A.
Tężec to choroba występująca na całym świecie. Dawka przypominająca chroni na blisko 10 lat. Do ewentualnego zakażenia dochodzi w wyniku naruszenia ciągłości skóry.

HIV – do zakażenia dochodzi najczęściej na skutek kontaktów seksualnych z osobą chorą, a także poprzez krew i wydzieliny. W miarę skuteczną ochroną przed wniknięciem wirusa do organizmu jest prezerwatywa stosowana podczas aktu płciowego.
Cholera to jedna z najbardziej zakaźnych chorób bakteryjnych wywoływanych przez przecinkowca. Zakazić się można drogą pokarmową, np. poprzez skażoną wodę. Choroba ta może być śmiertelna, mimo prowadzonego leczenia. Często spotykana w postaci epidemii, zwłaszcza w Ameryce Południowej, Bangladeszu i Indiach. W Europie występuje rzadko i jest przywożona z krajów tropikalnych. Przed tą chorobą chronią szczepienia.

Dur brzuszny objawia się m.in. wysoką gorączką, może być śmiertelny. Pojedyncze szczepienie zapewnia odporność na 3-5 lat.
Denga (gorączka krwotoczna) jest ostrą wirusową chorobą przenoszoną przez komary. Występuje w krajach tropikalnych i subtropikalnych.

Kleszczowe zapalenie opon mózgowych to ostra wirusowa choroba przenoszona przez kleszcze. Właściwie występuje na całym świecie. Warto się zaszczepić.

Japońskie zapalenie mózgu wywołuje wirus przenoszony przez komary. Choroba jest bardzo ciężka i kończy się w większości przypadków śmiercią lub trwałym uszkodzeniem mózgu. Szczepi się tylko osoby szczególnie narażone na zachorowanie, np. archeologów pracujących w dżungli i żołnierzy kontyngentów ONZ. Trzy dawki szczepionki podawane są co 14 dni, a po 3-4 latach podaje się dawkę przypominającą. Szczepienie przeciw japońskiemu zapaleniu mózgu nie jest zalecane wszystkim osobom podróżującym do Azji. Szczepionka daje wiele efektów ubocznych, na szczęście ryzyko zachorowania wśród turystów jest niewielkie.


O czym trzeba pamiętać przed podróżą w tropiki
• Przeciwko wielu chorobom występującym w krajach egzotycznych nie można się zaszczepić! Niezbędna jest więc konsultacja z lekarzem, by wiedzieć, czego należy unikać, żeby nie zachorować.
• W krajach strefy równikowej i podrównikowej występuje wiele innych czynników ryzyka zagrażających zdrowiu, np. owady przenoszące choroby zakaźne, niski poziom sanitarny, który jest powodem wielu zakażeń, jadowite zwierzęta czy trujące rośliny.
• Szczepionki przeciwko niektórym chorobom należy podać kilkakrotnie (np. dwukrotnie) zanim uzyska się odpowiedź immunologiczną organizmu.


Niezbędnik podróżnika
• Jednym z bagaży powinna być podręczna apteczka, która zawiera podstawowe leki i środki opatrunkowe, a także leki stosowane przewlekle.
• Trzeba pamiętać o higienie i diecie. Zanieczyszczone produkty spożywcze i woda są częstym źródłem zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu A.
• Należy uważać na owady, na przykład na komary, które mogą przenosić wiele chorób (np. malarię, żółtą gorączkę). Warto stosować preparaty odstraszające owady.
• Ze słońca trzeba korzystać z umiarem; unikać intensywnego opalania i stosować kremy ochronne.
• Najlepiej zaniechać przypadkowych kontaktów seksualnych, które mogą być przyczyną zakażeń wirusem WZW typu B czy HIV.
• Po powrocie z podróży warto skontaktować się z lekarzem.

5/5 - (225 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH