Alergia – kalendarz pylenia roślin

Charakterystyczną cechą schorzeń alergicznych wywołanych przez alergeny pyłku roślin jest sezonowość objawów. Pojawiają się one wtedy, gdy pyłek danej rośliny występuje w atmosferze w odpowiednim stężeniu.

W Polsce pylenie roślin rozpoczyna się zwykle w pierwszej dekadzie lutego (leszczyna) i kończy wraz z nadejściem mrozów w październiku. Od listopada do połowy stycznia powietrze w naszym klimacie jest wolne od pyłku roślin.

Kiedy co pyli?
Leszczyna jest jedną z pierwszych zakwitających roślin o znaczeniu alergologicznym. Jej pylenie rozpoczyna się zwykle w połowie lutego, choć przy sprzyjających warunkach pogodowych pyłek tych roślin może pojawić się w atmosferze już w połowie stycznia.

Męskie kwiaty olszy są zebrane w kotkowate kwiatostany zawiązujące się latem poprzedniego roku, podobnie jak kwiaty leszczyny i brzozy. Olsza zakwita przed rozwinięciem się liści lub równocześnie z nimi
– zwykle w marcu.

W połowie kwietnia w powietrzu pojawia się pyłek brzozy, który w bardzo wysokim stężeniu utrzymuje się do pierwszych dni maja. Alergeny pyłku brzozy są najsilniejszym alergenem pyłku drzew w Polsce.

W marcu i kwietniu, przed rozwinięciem się liści, kwitnie topola. Na przełomie maja i czerwca na jej żeńskich okazach dojrzewają owoce zawierające nasiona opatrzone pęczkiem miękkiego puchu, który jest roznoszony przez wiatr.

Okres owocowania topoli zbiega się w czasie z początkiem pylenia traw. Wielu chorych uczulonych na ten pyłek sądzi, że przyczyną dolegliwości występujących w tym okresie jest biały puch topoli. Może on działać drażniąco na błonę śluzową nosa i spojówki, nie ma jednak właściwości uczulających. Pylenie traw, będących najczęstszą przyczyną schorzeń alergicznych w Polsce, przypada na drugą połowę maja, czerwiec i pierwszą połowę lipca.

W drugiej połowie lipca pylenie rozpoczyna bylica. Wysokie stężenie jej pyłku utrzymuje się przez drugą połowę lipca, sierpień i wrzesień.

Komunikaty o stężeniu pyłków
Informacje o stężeniu aeroalergenów pozwalają na właściwą profilaktykę, diagnostykę i ocenę skuteczności leczenia. Dane na temat stopnia ekspozycji na aeroalergeny umożliwiają też właściwą ocenę skuteczności zastosowanych leków objawowych oraz monitorowanie naturalnego przebiegu choroby alergicznej. Znajomość aktualnego i prognozowanego stężenia pyłku roślin pozwala na właściwą profilaktykę poprzez zaplanowanie zajęć tak, aby ekspozycja na alergeny była jak najmniejsza. Wystąpienie objawów uczuleniowych pomimo zastosowanego leczenia może świadczyć o jego nieskuteczności, ale może być też spowodowane narażeniem pacjenta na wyjątkowo wysokie stężenie alergenów. Z drugiej strony niewielkie objawy lub ich brak w trakcie sezonu pylenia mogą świadczyć o wysokiej skuteczności terapii albo o niewielkiej ekspozycji chorego na alergen.

Komunikaty o prognozowanym stężeniu aeroalergenów publikowane są mediach.